Minder goede opvolging van de hygiëne- en afstandsmaatregelen

Opvolging van het mentale en sociale welzijn
De COVID-19 gezondheidsenquête volgt de evolutie op van het mentale en sociale welzijn van de Belgische bevolking (18+) sinds april 2020. Hieruit blijkt dat de ontevredenheid over de sociale contacten is afgenomen, maar dat 30% zich nog steeds niet sociaal gesteund voelt. 

Angststoornissen nemen toe (18%) in vergelijking met deze zomer, terwijl depressieve stoornissen vergelijkbaar blijven met de afgelopen maanden (15%). „We stellen vast dat de cijfers voor deze stoornissen tussen juni en september zijn gestegen bij de mensen die in de gezondheidssector werken, maar stabiel zijn gebleven bij werknemers in andere sectoren”, zegt Stefaan Demarest, onderzoeker bij Sciensano.

Minder respect voor de maatregelen en een toename van het aantal medische raadplegingen
Hoewel de deelnemers van de enquête voldoende geïnformeerd lijken te zijn over COVID-19, is hun kennis van de maatregelen die ten tijde van het onderzoek van kracht waren, afgenomen in vergelijking met eerdere onderzoeken. Er wordt ook minder rekening gehouden met hygiëne- en afstandsregels. De aanbeveling om thuis te blijven in geval van ziekte wordt ook minder opgevolgd dan voordien. “Ondanks dat 23% van de respondenten de hygiënemaatregelen niet respecteert en 41% geen rekening houdt met de afstandsregels zien we wel dat het aantal mensen dat een mondneusmasker draagt, is toegenomen”, zegt Demarest.

Daarnaast is het aantal mensen dat vanwege COVID-19 een dokter heeft geraadpleegd, toegenomen:

• Sinds het begin van de crisis heeft 21% van de bevolking van 18 jaar en ouder vanwege COVID-19 een arts geraadpleegd
• bijna een kwart van de bevolking is sinds het begin van de crisis getest (24%)
• de belangrijkste redenen om zich te laten testen zijn het krijgen van symptomen, een hospitalisatie en het binnengaan van een collectieve woonvoorziening, zoals een verpleeg- of verzorgingstehuis.

Toekomstig vaccin
Het toekomstige COVID-19-vaccin wordt door sommigen gezien als de belangrijkste oplossing om de verspreiding van het virus tegen te gaan, de maatregelen geleidelijk af te schaffen en terug te keren naar een normaal leven. De helft van de bevolking is echter onzeker of zegt niet gevaccineerd te willen worden. Wanneer het vaccin beschikbaar wordt:

• is 50% van de bevolking van plan zich te laten vaccineren
• weet 33% niet zeker of ze gevaccineerd willen worden
• is 17%niet van plan zich te laten vaccineren.

Een van de belangrijkste oorzaken voor twijfel over of weigering van vaccinatie is angst voor bijwerkingen. Deze bevindingen houden vaak verband met een negatief persoonlijk standpunt ten opzichte van vaccinatie in het algemeen, waarbij vrouwen en jongeren minder geneigd zijn om zich tegen COVID-19 te laten vaccineren.

Actieve deelname aan de opvolging van contacten
In afwachting van het toekomstige vaccin is de contactopsporing van besmette personen van groot belang. De bevolking reageert hier vrij positief op.

Uit het onderzoek blijkt dat 90% van de deelnemers die positief testen de nodige informatie zouden geven voor contactopsporing. Evenveel respondenten gaven aan dat ze 7 dagen thuis zouden blijven indien ze een risicovol contact hebben gehad, ongeacht ze deze melding krijgen via de telefonische contactopvolging of via de Coronalert app. „De 18-24-jarigen, een groep die op dit moment bijzonder gevoelig is voor het virus, zijn het minst geneigd om de app te downloaden en de aanbevelingen die erin worden gegeven op te volgen”, vervolgt Stefaan Demarest.

De deelnemers van de enquête staan positief ten opzichte van contactopsporing omdat ze hun omgeving willen beschermen en ze het hun burgerplicht vinden om een verdere verspreiding van het virus tegen te gaan.