Ondanks het feit dat hun dialecten zeer nauw verwant zijn, heeft het nooit goed geboterd tussen de inwoners van Brustem en Sint-Truiden. In Sint-Truiden was de belangrijkste en best verdedigde vesting van de stad trouwens … de Brustempoort.

De Brustempoort lag en ligt nog op en onder het Europaplein, op het einde van de Luikerstraat. Rasechte oude Truienaars zullen trouwens nog steeds spreken van de Brustemstraat, en wie de onzalige gedachte heeft gehad om daar een Luikerstraat van te maken, weten we niet. Maar het is nooit te laat om dit onrecht te herstellen want in 1260 was er al sprake van een “Brustemstraete”: die liep van de Grote Markt recht naar de vesten en maakte op het einde een scherpe rechts-linkse S-bocht, een strategische bocht want die verzwakte de indringers.

Waarom een belangrijk bolwerk richting Brustem? Brustem was een vooruitgeschoven post van het Graafschap Loon, dat steeds op de loer lag om het rijke Sint-Truiden in te pakken. Vandaar ook de burcht(ruïne) in Brustem, maar daar later meer over.

Dikke vrienden zijn de Brustemnaren en Truienaren nooit geweest. In 1060 verwoestten de Brustemnaren de stad en de abdij, 100 jaar later brandden de Truienaren Brustem plat en deden dat nog eens in 1171 en 1180. De Graaf van Loon gaf Brustem nog stadsrechten, maar Sint-Truiden bedreigen, dat was voorbij.

De Brustempoort werd in 1467 afgebroken maar onmiddellijk werd gestart met een nieuwbouw waarvan de onderbouw van twee verdiepingen nog steeds bestaat en onder het Europaplein zit. Het bovenste gedeelte werd door Lodewijk XIV in 1675 opgeblazen.

Dat ondergrondse gedeelte van de Brustempoort was gedurende vele jaren één van de middeleeuwse toeristische trekpleisters van de stad, tot het drukke en zware verkeer op het Europaplein het stadsbestuur ertoe verplichtte hun toeristische melkkoe te sluiten omwille van veiligheidsredenen.

Er bestaat echter een kans dat het complex weer toegankelijk wordt. Er circuleren al vele jaren plannen van het stadsbestuur voor de herinrichting van het Europaplein. Om het stadscentrum verkeersarm te maken wil men parkings aan de rand en een ondergrondse parking op die plek behoort tot één van de denkpistes. In dat geval zou de Brustempoort geïntegreerd worden in deze parking en kan het monument weer ontsloten worden voor de bezoekers.

 

 

Voor de volledigheid: het Europaplein wordt momenteel gesierd door twee monumenten. Een eerste monument zie je van ver: “De Kus” van Koen Vanmechelen, kostprijs 150.000 euro, maar het gaat wel even duren voor de kip bij de haan geraakt. Een tweede monument zie je helemaal niet of niet helemaal: het gedenkteken voor de 166 burgerwachten die naar Duitsland weggevoerd werden in 1914, kostprijs bijna één euro.

En wie kan ons meer uitleg  geven over deze foto: een poort aan Brustempoort: wie wat en wanneer? Je verduidelijkingen zijn meer dan welkom.