Deze zomer werd de waarschuwingsfase van het ozon- en hitteplan 2 keer geactiveerd, waarbij gelijktijdig ook de COVID-19 epidemie heerste in ons land.
Tijdens lange periodes van hittegolven (of net daarna) wordt een overmatige sterfte verwacht. Sciensano, het Belgische gezondheidsinstituut, registreerde dan ook een aanzienlijk aantal bijkomende sterfgevallen tijdens de hittegolf van augustus.
Deze zomer werd de waarschuwingsfase van het ozon- en hitteplan al 2 keer geactiveerd:
de eerste keer van 23 tot en met 26 juni, waarbij de oversterfte beperkt bleef
de tweede keer van 2 tot en met 17 augustus, met een aanzienlijk aantal bijkomende sterfgevallen.
Alarmfase warmteplan voor de eerste keer geactiveerd in augustus 2020
De waarschuwingsfase van het ozon-en hitteplan werd voor de 2de keer geactiveerd van 2 tot en met 17 augustus. De eigenlijke periode van hoge temperaturen begon op 5 augustus, toen de maximale voorspelde temperatuur boven de 28°C lag.
De alarmfase van het ozon-en hitteplan werd voor het eerst deze zomer gedurende 5 dagen van 8 tot 12 augustus geactiveerd. Tot 18 augustus waren er in Ukkel:
8 dagen met maximumtemperaturen boven 30°C en 3 nachten met minimumtemperaturen boven 20°C
- 9 dagen met ozonconcentraties van meer dan 100 g/m³ over het hele land (hoogste 8-uurgemiddelde), en hoge PM2,5-concentraties rond de 27 µg/m³ gedurende 1 dag in Vlaanderen en 1 dag in Brussel
- er werden geen gemiddelde PM10-concentraties waargenomen van meer dan 50 µg/m³ (24-uursgemiddelde) over het hele land.
Een aanzienlijk aantal extra sterfgevallen in augustus 2020
“Van 12 tot en met 14 augustus telden we meer dan 400 overlijdens per dag, met een piek op donderdag 13 augustus (488 overlijdens). In alle regio’s en leeftijdsgroepen werden enkele dagen van overmatige sterfte waargenomen”, zegt Nathalie Bossuyt, onderzoekster bij Sciensano.
Buiten de waarschuwingsfase waren er op 19 en 20 augustus nog 2 dagen met oversterfte als gevolg van een verdere stijging van de temperatuur en het ozongehalte.
In en vlak na de 2de warmteperiode (5 tot en met 20 augustus) werd in België een aanzienlijke oversterfte vastgesteld (+34,8% of 1.460 bijkomende sterfgevallen, bovenop de verwachte 4.198 sterfgevallen) in alle leeftijdsgroepen van de bevolking, maar vooral in de groep van personen ouder dan 65 jaar (742 bijkomende sterfgevallen in de leeftijdsgroep ouder dan 85 jaar en 600 bijkomende sterfgevallen in de leeftijdsgroep van 65-84 jaar).
Het is echter nog iets te vroeg om conclusies te trekken over het totaal aantal overlijdens tijdens de volledige zomer van 2020. Bovendien beschikt Sciensano nog niet over de specifieke doodsoorzaken, waardoor het niet mogelijk is om te bepalen wat nu precies de oversterfte heeft veroorzaakt.