Sinds eind 2021 zijn op initiatief van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) zwerfvuilhandhavers actief bij de OVAM om steden en gemeenten bij te staan in hun strijd tegen zwerfvuil. Concreet kunnen zij op vraag van de gemeente ingeschakeld worden om anonieme controles te doen op zwerfvuil.
Als de handhavers een overtreding vast stellen, maken zij een bestuurlijk verslag op en bezorgen dat aan de gemeentelijk sanctionerend ambtenaar (GAS-ambtenaar) voor verder gevolg. In 2023 maakten de OVAM zwerfvuilhandhavers (een team van max. 30 personen) maar liefst 8.311 verslagen op voor het veroorzaken van zwerfvuil. Dat is een stijging van 65% ten aanzien van het jaar daarvoor. Het overgrote deel van de vaststellingen ging over het weggooien van sigarettenpeuken, gevolgd door hondenpoep of het niet bijhebben van een hondenpoepzakje, drank- en eetverpakkingen, kauwgom. “Handhaving is het essentieel sluitstuk in de strijd tegen zwerfvuil”, aldus Demir.
