In 1232 werd Kortijs voor het eerst vernoemd in geschreven bronnen en wel als Curtis, naar het Oudfranse courtil of hoeve. Deze kleine gemeente, met een goeie 200 inwoners is ze kleiner dan 100 jaar geleden, was tot 1971 een onafhankelijke gemeente met al 100 jaar een telg van de Snyers-familie als burgemeester.

Toen werd Kortijs plots Montenaken en in 1977 Gingelom. Je vindt het dorpje aan de taalgrens, het wordt ten zuiden begrensd door de E40 en de windmolens bepalen er de skyline. Ikzelf zou er nooit van gehoord hebben, moest mijn oud-leerkracht geschiedenis en nu Zepperenaar, Albert Manet, niet uit Kortijs gekomen zijn.

40262229_2218801611494198_4448152127860113408_nDe Romeinen kenden het al
Veel erover hebben ze niet genoteerd, maar de Romeinen lieten 1800 jaar geleden in het Kortijse landschap wel reuzengrote merktekens achter: de tumuli zijn het nog steeds levende bewijs van de talrijke aanwezigheid van de Romeinen in de streek en van het belang dat ze aan de vruchtbare regio hechtten.
Van oorsprong van Kortijs een allodiale heerlijkheid, onderworpen aan het Eigenhof te Luik. En dan begint het gesjacher met de middeleeuwse dorpen. In de 14de eeuw was de familie Van nassau er de baas, die stond het af in 1468 aan de familie De Kerckem. Tussen 1586 en 1616 was het in het bezit van de familie De Merlemont de Trerart en van 1682 tot 1712 heetten de bazen er Van Woot de Trixhe. In 1712 werd het dorp “verkocht” aan de familie de Bormans de Hasselbrouck. Ook de kerk had er een dikke vinger in de pap: vanaf de 15de eeuw had de abdij van Val-Notre-Dame in Antheit bij Hoei een kwart van het dorp in zijn bezit en beschikte over de belastinginkomsten van de parochie Kortijs.

gingelom_paul_snyersstraat_8_mediumtoegangspoort_en_binnenplaats_van_de_hoeve_sneyers__mediumDe vierkanthoeve Snyers
De familie Snyers heeft een stamboom die wel teruggaat tot in 1500. Zij bewoonden de Snyershoeve. Het is een echte Haspengouwse vierkanthoeve met gekasseide binnenkoer, in oorsprong uit de 17de eeuw (1635), kern uit de tweede helft van de 18de eeuw en grotendeels verbouwd in de eerste helft van de 19de eeuw. Aan straatzijde monumentaal, fantasierijk poortgebouw opgetrokken in de 20ste eeuw. Kortom een winning die steeds met de noden van de landbouw is meegegaan. Bij de boerderij hoort ook een parkje. Het beboomd herenboerenparkje in aangelegd in de landschappelijke stijl uit de 19de eeuw, met hekwerk en een mooi perspectief naar de kerktoren. De burgemeester van Kortijs kwam uit deze boerderij: Laurent Snyers (1882-1911), Paul Snyers (1912-1958) en Georges Snyers ( 1958-1970), de laatste burgemeester. Paul was 6 jaar burgemeester en hij kreeg een straat als aandenken, de Kapelstraat werd de Paul Snyersstraat.

kapel unnamed-1De Snyerskapel
Aan de oorsprong van de kapel is een geschiedenis verbonden. Hoe oud is ze? Data kennen we niet, maar zeker 400 à 500 jaar. Een van de voorvaderen van de Snyersen zou, toen hij bij valavond te paard terugkwam van Montenaken, op de weg naar Kortijs overvallen geweest zijn door rovers. Hij liet uit dankbaarheid voor zijn leven op die plek een kapel bouwen.
Toen er in de jaren ’70 vaak werd ingebroken, gaf eigenaar-burgemeester Paul Snyers (mon oncle genoemd) zijn neef Georges Snyers de opdracht alle waardevolle dingen uit de kapel te verwijderen. Daarbij was ook een eiken plank waarop je met veel verbeelding een kruisiging kon zien. Het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium restaureerde het werk en toen bleek dat het ging om een schilderij uit de periode van de Vlaamse Primitieven, Jan Provoost (?) uit de 16de eeuw of Carlos Frey (1500). Het hangt nu in het Groeningenmuseum in Brugge, aangekocht door de stad. In de kapel hangt nog een kopie ervan.

 

herenboerenparkje_van_de_hoeve_sneyers__mediumSocialisten redden het gebouw voor de eredienst
Bij het begin van het derde millennium stond de kapel te verloederen. Dat was een doorn in het oog van de inwoners van Kortijs: de kapel ligt langs het tracé van een vroegere Romeinse heirbaan en was emotioneel en sentimenteel van grote waarde. Eigenaar Georges Snyers uit Hannuit sloot met de gemeente Gingelom een erfpachtovereenkomst af voor 99 jaar mit een jaarlijkse vergoeding van 1 frank. “Maar dat zullen de kosten niet zijn”, zegde toenmalig burgemeester en socialist in Het Belang van Limburg in 2001, “de gemeente zal de kapel tijdens de duur van de erfpachtovereenkomst onderhouden en alle herstellingswerken uitvoeren op eigen kosten om op die manier de aantrekkelijkheid en de toegankelijkheid voor de bezoeker te vrijwaren.” En dat uit de mond van een socialist, maar Eddy Baldewijns was dan ook niet de eerste de beste.
593_001 678_001-2 825_001