Wat zit er allemaal in de Melsterbeek? Het water oogt “klaar” en lijkt gezond, maar de wetenschap beweert anders. De wetenschappers vonden op het meetpunt op de Melsterbeek in Herk-de-Stad, één van de 44 meetpunten in Vlaanderen, het hoogste PFOS-gehalte van de het Vlaams Gewest.
De Melsterbeek ontspringt in Heiselt, gehucht van Jeuk (Gingelom), rechts van de Heiseltstraat en de Jean Louis Vrankenstraat en loopt dan verder dwars door Boekhout en Mielen rechts van de Borgwormse steenweg naar Aalst. Vanaf daar maakt ze een grote bocht omheen Sint-Truiden. Ze kruist de Luikersteenweg en de Vliegveldlaan te Brustem alsook de Tongerse steenweg. Passeert langs Ordingen en Zepperen, dan de N80, draait dan links langs Diestersteenweg naar Runkelen en verder naar Binderveld, Grazen, langs Geetsbets en mondt uit in de Gete tussen Geetbets en Donk. Ondertussen mondde zowel de Cicindria te Melveren als de Molenbeek te Runkelen uit in de Melsterbeek. Truienaren vinden de Cicindria de belangrijkste beek, maar de Melsterbeek was de beek waarop tientallen watermolens werkten en waarlangs bijna evenveel kastelen gebouwd werden.
Nu blijkt dat die Melsterbeek, aan het meetpunt in Herk-de-Stad, de meest door PFOS vervuilde plek van Vlaanderen te zijn. Een onderzoek van Ovam toonde in 2018 aan dat er op verschillende oefenterreinen van de brandweer en een aantal productiefaciliteiten sprake is van bodem- en grondwatervervuiling.
De Universiteit Antwerpen controleert in opdracht van de Vlaamse Milieumaatschappij de aanwezigheid van giftige stoffen in paling en baars op 44 meetplaatsen in heel Vlaanderen. Uit een studie (2015-2018) blijkt dat er in 58 procent van de onderzochte baars en in 44 procent van de palingen een overschrijding van de PFOS-norm werd aangetroffen. De hoogste concentratie van PFOS werd niet teruggevonden aan de ondertussen bekende M3-site in Zwijndrecht, maar wel in de Melsterbeek in Herk-De-Stad. Dat maakt duidelijk dat de vervuiling zeer wijdverspreid is in Vlaanderen. PFOS breekt heel moeilijk af en is afkomstig van diverse bronnen. Je vindt het zelfs terug op stortplaatsen en in waterzuiveringsinstallaties. De vervuiling kan dus van zowat overal komen. Vooral oefenplekken van de brandweer (PFOS zat verwerkt in het blusschuim) en (vroegere) vliegvelden worden met de vinger gewezen.
De vervuiling van de Melsterbeek kan dus op vele plekken gebeurd zijn, zonder dat we een bepaalde plek viseren! Belangrijk om weten is dat dit de eerste keer is dat we ervan horen en dat zou zorgen kunnen baren gezien het water uit de Melsterbeek nu vooral gebruikt wordt voor bevloeiing van de landbouw.