Met ‘De Perenboomgaard’ dat vanaf volgende week donderdag vier dagen loopt in de schouwburg van het Truiens cultuurcentrum, is toneelschrijver en regisseur Franck Van Erven aan zijn allerlaatste stuk toe in zijn leven. Straks wordt hij 75 en dan is het genoeg geweest. Hij schreef bijna 9 maanden aan het verhaal over fruittelers in Haspengouw bij wie de zaken almaar slechter gaan. TruiensNieuws zocht hem op daar waar zijn hart altijd voor zal blijven kloppen: de theaterzaal. Een gesprek met een icoon in de Limburgse theaterwereld.
TruiensNieuws (TN): “Dag Franck. Bedankt om even tijd te maken want je hebt het druk met de allerlaatste repetities voor het toneelstuk in première gaat op 27 oktober. Hoe gaat het met je?”
Franck: “De laatste tijd niet zo best. Ik ben wat op de sukkel met mijn gezondheid. Gelukkig staat mijn vrouw me bij op de repetities. Dus ja, we worden oud hé. Tijd om er een punt achter te zetten.”
TN: “Je bent Nederlander en woont al jaren in Sint-Truiden, in Velm, en vooral bekend als een zeer professioneel regisseur. Maar als ik me niet vergis ben je eerst beginnen met acteren?”
Franck : “Ik ben in 1969 afgestudeerd aan de Maastrichtse Toneelacademie. Ik ben inderdaad als acteur begonnen, maar eerlijk, het acteren is niet echt aan mij besteed. Ik ben niet gek op toneelspelen. Je moet tot 40 keer alles herhalen, al die repetities, en dat hangt me de keel uit. Op de toneelschool had ik al snel interesse om te regisseren. Na een paar jaar acteren werd ik gevraagd door een toneelgezelschap om een stuk te regisseren. Zo is de bal aan het rollen gegaan en heb ik me geëngageerd voor verschillende gezelschappen zoals het Groot Limburgs Toneel en later ook hier in Belgisch Limburg. Trouwens, die mensen van dat allereerste stuk dat ik regisseerde in 1976 komen nog elke keer naar mijn voorstelling kijken met 22 man. Ook met dit laatste stuk bij Pol Stas zullen ze zondag 30 oktober op de allerlaatste voorstelling erbij zijn. Daarna gaan we met z’n allen eten, en dan valt het doek. Ik vind het ontzettend mooi dat ze komen.”
TN: “Hoe kom jij eigenlijk tot de keuze van een bepaald toneelstuk? Waarom kies je voor een bepaald stuk?”
Franck: “Door mijn opleiding dramaturgie ken ik ontzettend veel toneelstukken. Ik heb heel wat stukken gelezen. Als een groep mij vraagt, dan kijk ik naar het potentieel van die mensen. Dan wil ik een stuk dat bij hen past, bij wie ze zijn. En, heel belangrijk, het moet ook een stuk zijn dat iets te bieden heeft aan het publiek. Hoe kan het vandaag nog een betekenis hebben, welke boodschap kan erin zitten? Wij zijn als regisseurs verhalenvertellers. Er moet een verhaal inzitten dat mensen aanspreekt.”
TN: “Aan welke stukken heb je de beste herinneringen? Wat waren je toppers?”
Franck: “Toen ik met een circustent rondtrok en we stukken speelden over de Tweede Wereldoorlog en de jodenvervolging. Dat is theater dat ik graag maak. Dat er een verhaal wordt verteld en dat het publiek het moet associëren met wat er vandaag de dag aan de hand is. Zo ook met dit stuk ‘De Perenboomgaard’.”
TN: “Ja, hoe ben je eigenlijk tot dit stuk gekomen?”
Franck: “Het begon allemaal in 2015 toen ik hier in Haspengouw rondfietste en grote borden zag hangen aan de plantages met het opschrift ‘Politici, geef ons Rusland terug!’. Ik wist niet dat we dat land in ons bezit hadden (glimlacht).
(Terug ernstig) Ik zie onze telers dag en nacht hard werken. Ik koester een enorme bewondering voor het waanzinnig veel werk dat ze moeten doen. Ik ben een groot liefhebber van de Rus Tsjechov, een schrijver van toneelstukken. Hij is een échte verhalenverteller. Ik heb me door enkele van zijn stukken, onder andere De Kersentuin, laten inspireren om zelf dit stuk te schrijven.”
TN: “Dus je hebt het zelf geschreven? Daar kruipt tijd en energie in neem ik aan.”
Franck: “Ja, ik heb er bijna 9 maanden dagelijks aan geschreven. Ik was begonnen met het bestaande stuk te herschrijven, maar dat vond ik maar rommel. Ik heb dat dan in de prullenbak gegooid en ben opnieuw begonnen, ditmaal geïnspireerd door de personen die Tsjechov gebruikt. Tijdens het schrijven begin ik te zien wie welke rol kan spelen. Soms gaat er een blad de vuilbak in. Het vreet inderdaad energie. Maar ik doe het ontzettend graag. De Perenboomgaard is mijn laatste stuk als regisseur. Ik ben wel van plan om te blijven schrijven. Maar niet meer met de druk van ‘het moet’. Schrijven is mijn manier om mijn gevoelens van kwaadheid en machteloosheid te uiten over onrecht en oorlog.”
TN: “Waarover gaat dit stuk?”
Franck: “Over een familie in Haspengouw, perentelers die dreigen failliet te gaan. De Perenboomgaard vertelt het verhaal van mensen die nooit een ander leven hebben gekend dan dat in de plantage. Die nooit een ander leven zouden wensen. Hoe lastig ook. Er is de rijke zus die haar kapitaal opzuipt en opsnuift in Frankrijk terwijl het faillissement dreigt. Er zit ernstige actualiteit in, maar met een goede portie humor. (Knipogend) Er is de plaatselijke zakenman Vandecastele die de boel wil kopen en er een pretpark van wil maken. De achternamen in het stuk hebben dus een dubbele betekenis.”
TN: “Wat vind je van de casting? Ben je een strenge regisseur voor hen?”
Franck: “Het zijn 11 erg goede acteurs van het toneelgezelschap Pol Stas. Het zijn heerlijke mensen, een heel sterke groep. Leuk is dat er acteurs meedoen, wiens kind en kleinkind ook meedoen. Heel fijn! En ja, ik weet het, ik leg de lat hoog. Ik verwacht veel maar als het stuk door het publiek niet wordt gewaardeerd dan neem ik de verantwoordelijkheid op mij. Is het stuk succesvol, dan is alle eer voor mijn spelers.”
TN: “Succes, Franck, met je laatste stuk. En daarna genieten maar van wat het leven nog gaat brengen.”
Franck: “Dankjewel. Dat gaan we doen.”
De Perenboomgaard
Gebracht door Theatergroep Pol Stas
Auteur en regisseur: Franck van Erven
Grootste productie met 34 medewerkers waaronder 8 musici en acteurs Sofie Carlier, Yvette Pletsers, Gerrit Jacobs, Tom Francis, Bernard Appeltans, Danielle Coune, Roger Dooms, Chris Mathijs, Kris Termonia, Marieke Dewolfs en Céline Malyster
Op donderdag 27, vrijdag 28 en zaterdag 29 oktober telkens om 20.15 uur,
op zondag 30 oktober om 15 uur
Locatie: De Schouwburg in CC De Bogaard
Tickets via UITbalie in bibliotheek of via het nummer 011 70 17 00 of via de link https://www.debogaard.be/podiumaanbod/
Tekst en foto’s © Rudi De Cock/TruiensNieuws