Op 15 december planten 11 fruittelers uit Alken, Kortessem, Nieuwerkerken en Sint-Truiden hagen rond hun plantages. Het gaat om zo’n 17.000 inheemse struikjes, samen goed voor 5,5 km gemengde, streekeigen haag. Deze actie maakt deel uit van het plattelandsproject Biodiverse Fruitteelt. Gedeputeerden Inge Moors en Bert Lambrechts steken samen de eerste plantjes in de grond bij een Kortessemse fruitteler.
De hagen bieden heel wat voordelen. Zo maken ze de fruitplantage groener en vormen ze een schuilplaats voor heel wat dieren. Door te kiezen voor een gemengde haag met soorten die op verschillende tijdstippen bloeien, zorgen de telers bovendien voor nectar en stuifmeel buiten de bloesemperiode, iets waar bijen en andere bestuivers dankbaar gebruik van maken. De heggen fungeren als windbuffer en dragen zo bij aan een microklimaat in de plantage, waar zowel de fruitteelt als de biodiversiteit wel bij varen.
Natuurlijke bestrijding
De inheemse struiken trekken ook nuttige insecten aan die helpen om plaagsoorten op een natuurlijke manier te bestrijden. Het Proefcentrum Fruit en het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren stelden een soortenlijst op, gebaseerd op de resultaten van recent onderzoek rond plagen en nuttige insecten.
De gekozen soorten zijn hazelaar, zwarte els, gele kornoelje en sleedoorn als vroege bloeiers, de gewone vlier, wilde liguster, sporkehout en klimop als late bloeiers en verder nog de veldesdoorn, lijsterbes, Gelderse roos en wilde kardinaalsmuts. Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren adviseert en begeleidt de deelnemende fruittelers. De organisatie maakt een aanplantvoorstel en bestelt het nodige plantgoed.
Vlotte start
Dit initiatief kadert in het project Biodiverse Fruitteelt van PDPO, het plattelandsfonds van de provincie Limburg. ‘We schoten begin 2020 uit de startblokken, samen met Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren, Proefcentrum Fruit en zes Haspengouwse gemeenten,’ aldus gedeputeerde Inge Moors. ‘Inmiddels lieten al 23 fruittelers zich adviseren en nu planten 11 telers een gemengde haag rond hun plantage. Een vlotte start, dus. Als provinciebestuur steunen we graag projecten zoals dit, waarbij een lokale samenwerking tussen landbouw en natuur centraal staat.’
Ook Hilde Vautmans steunt het project. Als lid van de landbouwcommissie van het Europees Parlement hecht de Truiense politica veel belang aan biodiversiteit in landbouwgebied. ‘Binnen het nieuwe Europese landbouwbeleid zal meer aandacht gaan naar vergroening. De landbouwsector heeft echter nood aan correct advies en ‘administratieve vereenvoudiging’ omtrent de juiste maatregelen op maat van zijn bedrijf. Een sterke, lokale samenwerking en kennisdeling tussen organisaties zoals het Regionaal Landschap, landbouwonderzoekscentra en landbouwers is absoluut noodzakelijk om dit in de praktijk te realiseren. Het project Biodiverse Fruitteelt is een mooi voorbeeld van een slimme samenwerking met concreet resultaat.’
Buffer tussen plantage en waterloop
‘Het project past ook binnen de doelstellingen van duurzaam waterbeheer. Samen met de fruittelers willen we nu ook zoeken naar oplossingen om het water in de waterlopen vertraagd af te voeren’ laat Bert Lambrechts, voorzitter van het Regionaal Landschap weten. De Vlaamse regering kende recent nog middelen aan het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren toe in het kader van project WaterLandSchap.
‘Deze middelen zorgen ervoor dat het Regionaal Landschap de komende 2 jaar een demoproject kan opzetten en een vergoeding kan aanbieden aan fruittelers die de randen van hun boomgaarden op een ecologische manier inrichten en beheren,’ licht minister Zuhal Demir toe. ‘Deze plantactie van 15 december is een mooi voorbeeld van actief randenbeheer. De plantage in Kortessem grenst aan een waterloop, waardoor de gemengde haag meteen ook als een houtige buffer tussen de boomgaard en de waterloop fungeert.’
Dankzij de steun van de provincie, de Vlaamse en de Europese overheid, kunnen de projectpartners verder bouwen aan een duurzamere, biodiverse fruitteelt en landbouw in Haspengouw.
