“Alle cijfers gaan verder in stijgende lijn”, aldus Steven Van Gucht. “We bereiken nu niveaus die we sinds de tweede golf niet meer gezien hebben. We zitten dus opnieuw in een moeilijke fase, met verstrengingen die nodig zijn om de derde golf de kop in te drukken. Dat is zwaar, en we zijn het moe. Maar ik geloof echt dat we het moeilijkste achter de rug zullen hebben wanneer we deze golf verslagen zullen hebben. Het vaccin en de lente zijn in zicht, maar nu rekent de zorg nog op onze hulp. Wij kunnen nu zorgdragen voor onze zorg. Zij rekenen op ons, om het aantal nieuwe besmettingen af te remmen.”

Zo opende Steven Van Gucht de vrijdagpersconferentie van Sciensano. We proberen de rest van deze persconferentie voor u samen te vatten.

Opgepast met de cijfers
“De dagcijfers flirten momenteel met 6.000 besmettingen per dag”, aldus Van Gucht. “Dat kan zich volgende week vertalen in meer dan 500 ziekenhuisopnames per dag, of een bezetting op intensieve zorg van meer dan 700 bedden. De stijgingspercentages zijn de laatste vier dagen gelukkig wel afgeremd: vier dagen geleden gingen de cijfers per dag nog met 42 procent omhoog, nu is dat nog maar 32 procent. Met uw hulp bereiken we volgende week al de piek in het aantal besmettingen”, stelt Van Gucht vast.

Besmettingen stijgen nog steeds meest bij kinderen en tieners
“De besmettingscijfers stijgen nog steeds in alle leeftijdsgroepen, maar toch vooral bij jongeren. “Bij 80-plussers is de stijging het minst uitgesproken (+6 procent), bij kinderen en tieners het meest (+43 procent)”, aldus Van Gucht. De cijfers blijven ook nog steeds stijgen in alle provincies, het meest in Wallonië, gevolgd door Vlaanderen en Brussel. De hoogste besmettingsgraad wordt genoteerd in de provincie Namen, in Vlaanderen doet Oost-Vlaanderen het slecht.
76 procent van alle besmettingen werd de afgelopen veroorzaakt door de Britse variant. “Die is daarmee nog een beetje dominanter geworden”, aldus Van Gucht. “De Zuid-Afrikaanse variant (5,3 procent van alle besmettingen) verliest lichtjes terrein, de Braziliaanse variant (3,1 procent) neemt lichtjes toe.”

Opvallende stijging bezetting op intensieve zorg
Ook het aantal ziekenhuisopnames blijft stijgen. “Afgelopen week waren dat er gemiddeld 227 per dag, of 22 procent meer dan de week ervoor”, aldus Van Gucht. “De cijfers stijgen nu al acht dagen op rij met ongeveer 25 procent. Het gaat dus nog steeds over een aanzienlijke groei. Daardoor zullen we binnen enkele dagen vermoedelijk de kaap van 300 ziekenhuisopnames per dag overschrijden. De totale ziekenhuisbezetting stijgt ook, en bedraagt nu 2.492 bedden, opnieuw 16 procent meer dan de week ervoor”, vreest de viroloog van Sciensano.
Van Gucht maakt zich vooral zorgen om de stijgende bezetting van de dienst intensieve zorg. “Ook daar zien we opnieuw een opvallende stijging tot 651 ingenomen bedden, of een toename met 20 procent op weekbasis.” De bezetting op intensieve zorg is het hoogst in Brussel, Henegouwen en Oost-Vlaanderen. “Daar liggen telkens meer dan 100 patiënten op intensieve zorg”, aldus Van Gucht. “Inmiddels ligt iets meer dan 26 procent van alle coronapatiënten in het ziekenhuis op intensieve zorg. De bezetting op intensieve zorg verdubbelt momenteel om de 27 dagen. Aan dat tempo bereiken we op 12 april de drempel van 1.000 patiënten op intensieve zorg.”

Drie scenario’s
Van Gucht benadrukt het belang van kleine gedragswijzigingen, aan de hand van drie scenario’s die zijn berekend door wetenschappers van de UHasselt. Het eerste scenario toont de bezetting op intensieve zorg als we allemaal hetzelfde gedrag blijven vertonen als voor de verstrengingen van het Overlegcomité, en de trends zich dus in dezelfde zorgwekkende trend als de afgelopen weken zou voortzetten. “De kans is in dat scenario groot dat we voorbij de drempel van 1.000 bezette bedden op intensieve zorg gaan”, aldus Van Gucht. Ter herinnering: die drempel wordt beschouwd als het absolute maximum om kwaliteitsvolle zorg te kunnen aanbieden.
“Scenario 2 toont de evolutie van de cijfers als we het gedrag vertonen zoals dat het geval was tussen 19 en 25 oktober”, aldus Van Gucht. “Toen golden gelijkaardige maatregelen zoals momenteel het geval is. Dit scenario gaat ervan uit dat de mensen zowel de basismaatregelen als de nieuwe maatregelen strak opvolgen. Dan is de kans heel groot dat we onder de 1.000 bedden op intensieve zorg blijven, misschien zelfs onder de 800.”
“Het derde scenario is een tussenscenario, waarbij de bevolking de maatregelen een beetje losser interpreteert. 30 procent losser dan scenario 2, om precies te zijn”, aldus Van Gucht. “Zelfs dan is de kans groot dat we toch meer dan 1.000 bedden op intensieve zorg nodig zullen hebben.”
“Dit toont ons hoe kleine veranderingen in ons gedrag – die voor ieder van ons onschuldig kunnen lijken – een grote impact kunnen hebben op de druk op de ziekenhuizen”, sluit Van Gucht af. “Daarom: vloek eens, maar hou vol. Samen raken we hieruit. Het vaccin zal ons spoedig de hand reiken.”

Boodschap voor gevaccineerden: “Blijf maatregelen volgen”
Iets meer de helft van alle 85-plussers (54 procent) heeft inmiddels een coronaprik gekregen. In totaal gaat het om 1.096.000 Belgen, of zo’n 9,5 procent van de bevolking die minstens één dosis van een vaccin heeft toegediend gekregen, 4 procent kreeg ook al een tweede dosis. Toch benadrukt Van Gucht dat ook wie gevaccineerd is, de maatregelen moet blijven volgen. “U loopt zelf weinig risico op ernstige ziekte of complicaties, maar het is niet uitgesloten dat u nog besmet raakt en het virus vervolgens ongemerkt doorgeeft aan iemand anders. Zolang niet alle risicogroepen gevaccineerd zijn, is het dus belangrijk om een masker te blijven dragen, voldoende afstand te houden, en ook de andere regels rond quarantaine op te volgen”, waarschuwt professor Van Gucht tenslotte nog.