Een van de mooiste kerken van Sint-Truiden is zeker die van Zepperen, een schitterend authentiek romaans-gotisch gebouw, prachtige muurschilderingen en glasramen en nu … volledig in het nieuw.
Zepperen was meer dan een millennium geleden geen onbelangrijk dorpje. De Sint-Truidense stichter van de stad, de H. Trudo kwam er zelfs bij bisschop Remaclus om raad vragen voor zijn plannen voor een kerk en een abdij en kloostergemeenschap.
In 2005 was er even paniek. Naar verluidt stond de torenspits niet meer erg vast op de toren en waren dringend werken nodig. Dat was de start voor een 15 jaar durende restauratie waarvan onlangs de laatste fase 4 werd afgerond. Het in 1935 geklasseerde en beschermde monument schittert weer in al zijn schoonheid en is een reden om niet alleen voor een pintje of een koffie te stoppen op het Genovevaplein.
Van 2005 tot vorig jaar vonden er al werken in drie verschillende fases plaats aan de twee torens, de daken, de gevels, het herstel van de klokken, de noodverlichting en de elektriciteit en het binnenschilderwerk
Brandprotectie
Nadat het interieur van de kerk en vooral de wereldberoemde fresco’s in 1991 al aangepakt werden, en enkele jaren geleden ook de torenspits (die los stond) en het dak vernieuwd werden, startte men vorig jaar met de vierde fase van renovatiewerken, ditmaal aan de buitengevels en de glasramen. Het ontwerp was in handen van de architecten Ward Bessemans en Piet Verheyden uit Bevingen en de aannemer kwam uit Wilrijk, de firma Verstraete-Vanhecke. De kostprijs van deze laatste werken, waarvoor de Kerkraad van Sint-Genoveva financieel gesteund werd door de Vlaamse, Limburgse en Sint-Truidense overheden, bedroeg 850.000 euro en de vermoedelijke einddatum was november 2020, en die werd gehaald! Tevens werd de brandbeveiliging aangepakt. Zepperen heeft op dat vlak al zijn deel gekregen. In de 1891 brandde de torenspits af door een brandinslag, in 1960 werd het mooie orgel en de sacristie voor brand vernield wegens een kortsluiting. “En sinds de brand in de Notre-Dame in Parijs is iedereen ervan overtuigd dat een goede brandbeveiliging geen overbodige luxe is. Op dit ogenblik zijn de bliksemafleiding en de brandopsporing op alle hoge delen van de kerk optimaal verzekerd. Voor de brandbestrijding kozen de ontwerpers voor een droge stijgleiding: die kan niet bevriezen en veroorzaakt bij vals alarm ook geen grote waterschade. Het is een Scandinavisch systeem, voor het eerst in een Vlaamse kerk gebruikt waarbij op de zolders een watermist verneveld wordt die de schadelijke zuurstof wegneemt en voor koeling zorgt”, zegt gebouwbeheerder en diaken Richard Knapen. Maar ingeval van brand schiet er onmiddellijk een systeem in gang waarbij het leidingennetwerk de brandweer toelaat het water te verspreiden tot in de kleinste hoekjes en zonder overdreven gevolgschade.
Glasramen hersteld en beschermd
Een zeer belangrijk onderdeel was de herstelling en de bescherming van de glasramen. De figuratieve glasramen uit het koor met taferelen uit het leven van de H. Genoveva, de H. Trudo en van Christus werden grondig gereinigd en het lood gelast waar nodig en de glasbreuken op lacunes hersteld. Bovendien zitten ze nu achter een voorzetbeglazing tegen vandalisme en ze kregen een museale opstelling net ervoor. Ook de andere glasramen in kathedraalglas zijn nu afgeschermd door een gladde voorzetbeglazing die haast alle Uv-straling wegneemt, die zo schadelijk is voor de muurschilderingen.
Bij het afnemen van de glasramen en hun herstel in het atelier in Wilrijk werd ook het stenen kantwerk van de ramen gecontroleerd op schade. Bij de ontploffing van een munitiedepot op het vliegveld van Brustem in1944 bij de bevrijding kwamen enkele ramen onder zware luchtdruk te staan. Het netwerk van de smalle koorramen in Zepperen is ook zeldzaam omdat er ook op halve hoogte een extraversiering aanwezig is. Tegelijkertijd werd ook werk gemaakt van de duivenwering naar alle nestelplekken toe.
Ze weten hoe laat het is
In de rand van de werken van de 4de fase konden ook nieuwe LED-koorspots geplaatst worden en kwamen er loopbruggen op de zolder van de zijbeuken. En tenslotte werden de reeds lang defecte lampjes van de verlichte wijzerplaten van het torenuurwerk vervangen, zodat ze in Zepperen ook ’s nachts kunnen zien hoe laat het is.
Veel geld
Deze bijna algehele restauratie heeft uiteraard heel wat geld gekost. Hierbij sprong de Vlaamse overheid bij voor 80% en het stadsbestuur voor 10% terwijl de stad ook zorgde voor voorschotten en leningen onder borg. De totale restauratiekost, zonder het herstel van de muurschilderingen in de vorige eeuw, bedroeg 1.951.0000 euro. Maar voor dat geld staat er opnieuw een romaans-gotische kerk te blinken in het landschap, als een vlaggenschip dat opvalt vanuit alle windrichtingen. De zorg ervoor is een eeuwen volgehouden verhaal van de toenmalige gelovigen die nog in lemen huisjes woonden. En tenslotte ook de plicht van de huidige generatie om dit middeleeuwse juweeltje in de beste toestand door te geven aan de komende generaties. En moest er geen corona geweest zijn, dan zouden ze dat in Zepperen met de nodige luister gevierd hebben, want de Genovevakerk verdient dat. Al was het maar omdat de geboorteplaats van Sint-Truiden … in Zepperen ligt.
Nu nog een pastoor en ik zou zeggen : Allen daar heen !