Als de spreken over “het spoor der ergernis” dan hebben we het hier over spoorlijn 21 van Landen naar Hasselt en de enige spoorverbinding van Sint-Truiden met Midden-Limburg en met Brussel. Waarom ergernis? Omdat deze spoorlijn, buiten enkele cosmetische ingrepen er fundamenteel nog ligt zoals Leopold I ze op 6 oktober 1939 heeft ingereden.

landen1

Station van Landen

260px-1840_portrait_of_king_leopold_i_king_of_the_belgians_by_winterhalter

Leopold I

Het zal nooit goed komen tussen Limburg en de NMBS, ten eerste omdat de NMBS Limburg niet weet liggen, en ten tweede, als de Limburgse politici even op tafel kloppen in Brussel, dan valt al dat geklop in dovemans oren, of het nu gaat over de verdubbeling van het spoor tussen Landen en Alken of de ontsluiting van de Kempen en het Maasland: voor de NMBS blijven we groot-Bokrijk, waar paard en kar al een immense vooruitgang betekenen.

 

 

399px-jean_baptiste_nothomb_02

Jean-Baptiste Nothomb

Vier jaar na de eerste Belgische trein
Spoorlijn 21 verbindt dus Landen met Hasselt via Alken en is tussen Alken en Landen enkelsporig met alle verkeersellende van dien. Op 25 mei 1837 werd de aftakking naar Limburg van de in aanleg zijnde lijn Leuven-Luik bij Koninklijk Besluit goedgekeurd en in 1838 werd gekozen voor het traject Landen-Sint-Truiden-Alken-Hasselt. Het baanvak Landen-Hasselt werd op 6 oktober 1839 ingereden in aanwezigheid van koning Leopold I en toen

700px-on_rembobine_-_le_train_bruxelles-malines_1885

De eerste trein van België en van de rest van de wereld (behalve Engeland).

verklaarde minister van Openbare Werken Jean-Baptiste Nothomb dat het stuk Sint-Truiden-Hasselt vlug zou volgen. Dat is vlug, zeker als je weet dat de eerste trein van Brussel naar Mechelen reeds in 1835. Nu vlug is anders, want het zal nog 8 jaar duren vooraleer het baanvak tussen de Trudostad en de jeneverstad zou geopend worden. En dat was de schuld van Tongeren waar men eiste dat er eerst een verbinding tussen Tongeren en Luik tot stand kwam. Maar de Ambiorixstad werd teruggefloten door de provincieraad verworpen en het waren de Hasseltse jeneverstokers die een drukkingsgroep oprichtten om spoed achter de verbinding te zetten.

 

bruxelles_a_travers_les_ages_1884_14763169952

De eerste locomotief, Belgisch fabricaat.

hasselt

Station van Hasselt

Officiële opening: een stuk met de koets!
De verbinding Sint-Truiden-Hasselt werd in 1844 officieel voorgesteld en de werken startten in 1845. Maar de werken liepen grote vertraging op omdat op 17 april 1846 een spoorwegbrug instortte in Sint-Lambrechts-Herk en op 23 september 1846 nog eens een brug over de Herk. Het zou dus nog even duren alvorens de trein in Hasselt zou arriveren, maar de Hasselaren waren erg ongeduldig: de lijn zou officieel ingehuldigd worden, zonder dat het stuk Alken-Hasselt klaar was. Dus op 12 juli 1847 kwam minister van Openbare Werken Georges de Bavay de lijn inrijden van Sint-Truiden tot in Alken waarna het met paard en koets verder ging tot in Hasselt voor de receptie. Het zou duren tot 8 december 1847 alvorens de werken klaar waren en de eerste trein het station van Hasselt kon binnenrijden.

truiden

Station van Sint-Truiden.

velm-2

Station van Velm

En vanaf toen werd het stil
In 1848 werd er nog een telegraafverbinding aangelegd langs de spoorweg en vanaf 1849 was er in Landen een directe verbinding met Duitsland. En toen werd het stil. Nu ja, de elektrificatie, hier en daar een perron verhoogd, een nieuw station, maar meer stations gesloten dan vernieuwd, maar van de ontdubbeling is er nog steeds niets te zien. Nochtans lezen we in de Vlaamse Spoorstrategie uit 2013 dat de aanleg van een tweede spoor tussen Landen en Alken prioritair is (op pagina 19 van het document van Hilde Crevits) en toppunt is knipsel-65dat dit er al eerder in stond, namelijk in het plan 2001-2012.
Ondertussen leven we 8 jaar verder, en die prioriteit heeft nog steeds geen resultaat opgeleverd. Ondanks het feit dat de Limburgse politici, niet steeds met de nodige overtuiging, de zaak bepleitten en hier en daar zelfs eentje zijn of haar tanden erop stuk gebeten heeft.

kortenbos-32-1024x744

Aan de stations ontstond een rijk horecaleven zoals hier in Kortenbos

Spoorlijn 21 ligt er nog steeds zoals ze door Leopold I ingehuldigd werd en is dus een prachtig monument, te klasseren onder industrieel erfgoed met de respectabele leeftijd van 182 jaar. Ouder dan Bokrijk!

kortenbos-32-1024x744

Station van Alken