knipsel-73b-5In Heers zijn er nogal wat adellijke straten, geen straten waar adel woont, maar straten die een adellijke naam kregen.

De Baron de Stochemlaan, baron Charles de Stochem was in 1815 burgemeester van Heers.
De Burggraaf Desmaisièrestraat, de Desmaisières waren de laatste familie die het kasteel van Heers bewoonden en ze hadden de titel van vicomte.
De Montferrantstraat, sire Yves de Montferrant was heer op het nu verzonken kasteel van Batsheers.
De Ribeaucourtlaan, gravin de Ribeaucourt trouwde met twee broers Demaisière, Albert en Camille.
De Raes van Heerslaan, over die kerel willen we het vandaag even hebben.

Wie was Raes van Heers? Voor de enen een volksheld, voor de anderen een agitator, een demagoog,

200px-louis_de_bourboncouleurs

Prinsbisschop Lodewijk van Bourbon, familie van de hertogen van Bourgondië

Een vechtersbaas of een vrijheidsstrijder?
Raes van Heers was heer van Heers, een telg van de van de de Rivières, een familie die via huwelijkspolitiek de macht in Heers in de schoot geworpen kreeg. Al vroeg kwam hij in conflict met zijn vader die hem verbannen had omdat hij geld zou gestolen hebben en een kleermaker hand en voet zou hebben afgehakt waarop de mensen in opstand kwamen. De Luikse prinsbisschop moest zelfs tussenbeide komen toen Raes het kasteel van zijn Heers belegerde en zijn vader dreigde uit te hongeren. Coleriek ventje dus met een kort lontje. Hij laat zich inschrijven in het register van de smeden in Luik in 1465 en schopt het daar tot burgemeester in la ville ardente. Hij was de grote opruier van de Luikse bevolking tegen het wettelijk gezag van de prinsbisschop en was goed ter taal: hij gebruikte grote woorden als vrijheid en recht, die de bevolking slikte als zoete broodjes. Wie steunt nu een demagoog niet als hij het heeft over hoge belastingen en gebrek aan inspraak! In zijn strijd tegen de prinsbisschop (gesteund door de hertogen van Bourgondië) zocht hij steun bij de Franse koning (de vijand van de Bourgondiërs.

slag_bij_brustem

Een ets met het einde van de slag van Brustem als onderwerp

img_0176-kopieTweemaal verslagen
En Karel de Stoute, zoon van Filips de Goede, trekt met zijn beroepsleger richting Lage Landen om die opstandige ambachten en Raes van Heers eens een lesje te leren. Tweemaal werd het primitief Luiks leger van Raes, gesteund door nog andere Vlaamse steden en opposanten van de prinsbisschop, verslagen door Karel de Stoute. Een eerste maal in Montenaken, waar Onze-Lieve-Vrouw van Steps geen tweede mirakel kon doen, in 1465, en een tweede maal in 1467 tijdens de slag bij Brustem. Daar wachtte hij zelfs het einde van de slag niet af om het hazenpad te kiezen richting Monschau, waar hij zijn tweede vrouw Pentecosta van Grevenbroek terugzag. Ondertussen vochten zijn troepen zonder leiding verder en ze moesten voor hun leven vluchten richting Ordingen en Zepperen want Karel de Stoute liet elke gevangene doden.

fb75f1f8-ba73-11e7-a3b4-e48dfbef54c7

Het slagveld in Brustem waar 4.000 mannen van Raes van Heers sneuvelden!

Op de vlucht naar Frankrijk
Karel de Stoute maakte zijn werk af, vernielde het kasteel in Heers en Raes van Heers werd vogelvrij. Die vluchtte naar Parijs, verscholen tussen de balen stro en kreeg onderdak bij de Franse koning. In 1477 sneuvelde Karel de Stoute en diens dochter Maria van Bourgondië gaf hem, na de ondertekening van een vredesakkoord, zijn bezittingen terug. In Frankrijk maakte hij kennis met het renaissance gedachtengoed, en in die stijl begon hij aan de restauratie van zijn vervallen kasteel. Niet voor lang, want in oktober van dat jaar sterft de vechtersbaas en het zal zijn echtgenote Pentecosta van Grevenbroek zijn die de heropbouw van het kasteel van Heers zoals het er nu uitziet, realiseerde.

Renaissanceliefhebber
In die zin heeft Raes van Heers wel baanbrekend werk verricht: het nieuwe kasteel van Heers vervulde een scharnierfunctie in het Haspengouwse kastelenlandschap, namelijk de overgang van de strikt militair-strategische burcht naar het residentieel kasteel met park en bos.

a-6Van Raes van Heers bestaan weinig beelden. Zelfs zijn grafsteen ging verloren, maar niet het opschrift ervan: HIC IACET SEPULTUS DNS RASO DE RIVIHS MILES DNS DE HEER CASTEL QUI OBIIT ANNO DNI M CCCC LXXVII EIUS ANIMA REQUIESCAT IN PACE AMEN ET EIUS UXOR KATHERINA FILIA DE ELDRIS DNA IN HEER QUE OBIIT ANNO M CCCC LVII (hier ligt begraven de eerbare heer Erasmus van Rivieren, ridder, heer van het kasteel van Heers, die overlijdt in het jaar des heren 1477, dat zijn ziel ruste in vrede, amen, en zijn echtgenote, Catharina, dochter van Elderen, vrouwe van Heers, die overlijdt in het jaar 1457). Catharina van Elderen was zijn eerste vrouw.

Een biografie, weliswaar zeer kort en onvolledig, van een man over wiens fratsen, geboren uit zijn politieke ideeën, men boeken kan schrijven. Een vechtersbaas, demagoog, ridder pur sang, met weinig scrupules, maar uiteindelijk niet beter dan Ambiorix. Die liet ook zijn Eburonen in de steek en vluchtte naar Duitsland, toen ze door Julius Caesar uitgemoord werden. Ambiorix kreeg in Tongeren een stansbeeld, Raes van Heers ocharme kreeg een laan in Heers, niet eens een boulevard!

img_0198-kopie   img_0189-kopie

photo2