Op 6 juni 1580 werd in Herk-de-Stad Govaert Wendelen geboren, in de huidige Ridderstraat 19, waar nu het huis “Trapkes op” of het “Wendelenhuis” staat. Deze Herkenaar werd een beroemd sterrenkundige en later pastoor in Geetbets en Herk-de-Stad. Maar de wereld zal zich zeker vooral de wetenschapper herinneren.
In een wereld waar men nog enkel naar het heden en de toekomst kijkt dreigt de geschiedenis vergeten te worden. Wie kent Govaert Wendelen nog? De man werd in 1580 geboren in Herk-de-Stad waar hij ook zijn jeugd doorbracht. Hij studeerde kunstgeschiedenis en wetenschappen aan de Leuvensche Hoogeschool in Leuven en kerkelijk recht in Orange (Frankrijk). In 1612 
keerde hij terug naar ons land en werd bestuurder van een Latijnse school in zijn geboortestad. In 1619 werd hij tot priester gewijd en werd als pastoor werkzaam in Geetbets (1620-1630) en Herk-de-Stad (1633-1650). Van 1650 tot 1959 was hij rechter bij de, kerkelijke rechtbank van Doornik. Hij stierf op 24 oktober 1667 in Gent.
Bezeten door sterrenkunde
Behalve Latijnse verzen en studies over de rechtsgeschiedenis, onder andere over de Salische wetgeving van de Merovingers (Clovis), en studies over de vroegchristelijke auteurs, schreef hij voornamelijk over astronomie en fysica.
Van jongs af legde hij zich toe op het verzamelen van eclipswaarnemingen. Hij bestudeerde zelf ook zons- en maansverduisteringen waaronder die van 12 augustus 1605 in de Provence. Rond 1630 bepaalde hij ook de afstand tussen de aarde en de zon met de methode van Aristarchus. Hij kwam tot de vaststelling dat de afstand tussen de aarde en de zon 243 maal de afstand tussen de aarde en de maan is (maar de reële afstand is echter 384 maal). Hij deed ook waarnemingen over de manen van Jupiter, deed proeven met slingers en was ervan overtuigd dat de getijden te maken hadden met de stand van de maan.
Vriend met de ‘groten der aarde’
Wendelen correspondeerde met geleerden zoals Descartes en Constantijn Huygens. Puteanus zegde van hem “Scit omnia, omnes exhausit scientias (hij weet alles, hij bevat alle wetenschappen). Huygens zegde over hem: “Tu, Wendeline … maxime lector huius aevi” (Gij, Wendelinus … de grootste leraar van onze tijd). Newton citeerde hem in zijn “Principia” en hij was een aanhanger van Copernicus en Galilei, die hij zelfs na zijn proces trouw bleef. De Antwerpse schilder Rubens behoorde tot zijn vriendenkring en wellicht heeft Rubens de vernieuwing in de sterrenkunde via hem vernomen.
De maankrater Vendelinus werd naar hem genoemd. Niet voor niets wordt hij beschouwd als één van de grondleggers van de moderne sterrenkunde en hij publiceerde in totaal 15 hoogwetenschappelijke werken in het Latijn. Wendelen richtte ook de allereerste Franse sterrenwacht op.
Wendelenmonument
Naar aanleiding van de 400ste verjaardag van zijn geboorte, in 1980, werd in het Park Olmenhof-Harlaz in Herk-de-Stad het wendelenmonument geplaatst. Het Wendelenmonument werd ontworpen door Herkenaar Flor Bruninx. Het werd uitgevoerd in twee fasen (1980 – 1985) en gerealiseerd in samenwerking met Paul Nys, leerkracht van het Technisch Amandina Instituut samen met zijn leerlingen van de 5e K.S.B.
De ontwerper duidde zijn beeld als volgt: “Het eerste deel van het monument is een verticaal element dat, oprijzend en uitdagend, een poging onderneemt om beweging, herhaling, ruimte en interactie in een tijdelijk ritme vast te leggen. Het verwijst naar de kosmische oerbewegingen van sterren en planeten. Het tweede deel is mijn interpretatie van het persoonlijk leven van Wendelen en als dusdanig een horizontaal element. Het persoonlijke leven van Govaart Wendelen is waarschijnlijk onderhevig geweest aan de tweespalt die ontstaan is tussen enerzijds de wetenschapsmens en anderzijds de priester. Deze twee elementen hebben elkaar in voortdurende beweging en spanning aangetrokken en afgestoten.”
