In Schurhoven is het oudste bespeelbare orgel van Vlaanderen terug te horen in de Sint-Jacobuskerk. Het instrument was al jaren buiten gebruik, maar na heel wat papierwerk en grondige renovatiewerken speelt het weer als vanouds. Het is de bedoeling om voortaan in de kerk orgelconcerten te geven.

“Ik ben blij dat het grote publiek terug kan genieten van deze mooie muziek”, vertelt Ivo Brans, de voorzitter van de kerfabriek Sint Jacobus Schurhoven. “Dit orgel dateert van omstreeks 1630 en was van de Ancion familie, een familie van bekende orgelmakers uit Hoei. Er is maar van twee orgels geweten dat ze van de familie Ancion zijn, en allebei staan ze in Sint-Truiden. In totaal zijn we er 27 jaar mee bezig geweest om de nodige budgetten bij elkaar te harken. Zelf heb ik het dossier in 2009 op mij genomen. In 2020 is de restauratie dan eindelijk toegewezen aan een gespecialiseerd bedrijf uit Ittervoort in Nederlands Limburg.”

Ook organist Luc Ponet zijn vingers jeuken. “Na twee jaar intens restaureren van het oudste orgel van België is het op 3 juni 2023 eindelijk zover om het publiek te laten genieten van de uitzonderlijke klanken van dit orgel. Hiervoor was het orgel een ruïne. Het was onbespeelbaar. Alles was er nog, maar het was vuil, stoffig en scheefgezakt. Het orgel werd al jaren niet meer bespeeld.” Ivo Brans vult aan: “Organisten uit binnen- en buitenland tonen al belangstelling om het unieke karakter van het instrument te ontdekken en te leren kennen. Het is de bedoeling dat we er orgelconcerten mee gaan geven.”

Orgels worden in Haspengouw nog steeds gerespecteerd om de rol die ze ooit speelden, en soms nog spelen. Zo werd in 2021 het Clerinx-orgel van de Sint-Odulphuskerk in Borgloon gerestaureerd. Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) zette toen het licht op groen en ondersteunde met een premie van 469.717,64 euro. “Onroerend erfgoed vertelt vaak een lokaal verhaal en geeft mee vorm aan onze Vlaamse identiteit”, aldus de minister. Zo ook de orgels in onze rijkelijk van kunstschatten voorziene kerken. Dankzij middelen uit het relanceplan kunnen de eigenaars van monumenten een ondersteuning krijgen om de waarde van het erfgoed te bewaren.”

In het weekend van 3 en 4 juni zet de Sint-Jacobuskerk van Schurhoven haar deuren open en kan je er van 14 tot 16 uur genieten van de hemelse klanken.

Foto © Media Haspengouw