210106-paniniWe trekken met onze retrorubriek even de gemeentegrens over, naar Gingelom en meer bepaald naar Borlo, (Booële voor de Truienaars). Borlo is een sympathiek dorpje met een sfeervol en goed bewaard historisch centrum: de tijd stond even stil in het kleinood, verborgen in de Cicindriavallei.

De naam Borlo komt voor het eerst voor in 1065 als Burlou, dat staat voor berkenbosje. Het dorpje werd tweemaal met de grond gelijk gemaakt: een eerste keer in 1465 tijdens de doortocht van de Boergondische troepen en in 1645 door een uitzonderlijk zware hagelstorm waartegen de schamele huisjes niet bestand waren. Het dorp werd in 1065 door bisschop Adalbero III van Metz onder de voogdij van de Abdij van Sint-Truiden geplaatst. Later waren het de graven van Loon die er recht mochten spreken maar de afbeelding1-5centen gingen nog steeds naar de abdij van Trudo.
Wat je in het dorpscentrum opvalt zijn de grote sjieke boerderijen: een museum voor vierkanthoeves oprichten hoeft niet, dat staat al in Borlo. En in één van die vierkanthoeves, het Pachthof, huist het oorlogsmuseum Winter 44.

1985-schuur-stallingen-490x256De Guillianswinning
Het Pachthof is een 400 jaar oude vierkanthoeve, ter plaatse ook bekend als de Guilliamswinning. De eerste en enige Guilliams uit de 17de eeuw die we kunnen terugvinden is Thomas. Alle Guilliamsen van Borlo zouden afstammelingen zijn van die Thomas, die wel eens een Waalse inwijkeling zou kunnen zijn die Guillaume heette. Hij woonde op de hoeve voor 1706 en was getrouwd met Barbara Wauters. Gérard Williams (*12/2/1773), een apotheek-313x490afstammeling van Thomas, was zelfs burgemeester van Borlo van 1836 tot 1851. De achterkleinzoon van Gérard, Joseph Retro, wordt later burgemeester in 1927 en blijft dit tot zijn door in 1969: hij was de laatste burgemeester van Borlo.

Meerdere eigenaars
De grootouders van Rohnny Schils, de huidige eigenaar, kochten in 1939 een gedeelte van deze boerderij: in die tijd gebeurde het nogal eens dat boerderijen in verschillende stukken verkocht werden aan meerdere families. Stukjes bij beetjes werden in de loop der jaren de verschillende stukken door de familie Schils teruggekocht. De Engelse tuin werd in 1938 verkocht aan de familie Gelaesen en die hebben de tuin afgegraven om er brikken van te bakken voor hun woning en het voormalig café en zaal Palace. In 1995 was Ronny Schils de enige hereboer op het Pachthof.

binnenkoer-1998-terras-340x490Hotel Pachthof
Het was altijd al een droom van Rohnny om de hoeve van de grootouders te kopen. Voor de grootmoeder werd er een appartement in de hoeve gemaakt. Na haar dood heeft dat twee jaar leeggestaan. Toen kwam de vakantie eraan en wilden ze eens op hoevetoerisme trekken. Bij het bekijken van 18021807345a89c74696e4b1-2454de brochures vroegen Rohnny en zijn vrouw zich opeens af waarom we dat niet zelf zouden doen. Het appartement van oma was het eerste B&B-kamer. Al snel kwam er een tweede appartement bij en met de komst van het fietsroutenetwerk bedacht Rohnny dat die fietsers niet meteen een plek hadden om bij te tanken. Dus zijn ze een taverne begonnen. Omdat ze dan toch de ganse dag moesten openhouden zijn ze maar begonnen met ontbijt aan te bieden en waarom dan ook niet meteen kamers. Nu zijn de appartementjes omgebouwd tot 12 hotelkamers.

dsc06276-1024x680De oorlog is nooit ver weg
Als je het Pachthof betreedt, word je welkom geheten door een echte Sherman tank, en meteen zit je midden in de oorlog. Rohnny is een fervent verzamelaar van oorlogsmateriaal, tot hij genoeg had om een eigen museum op te starten.
De inspiratie voor dit museum vond hij in het feit dat op de plaats van het museum, op de grens van Limburg en Luik in het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog Borlo plots het centrum van Amerika werd. Eensklaps viel de bevolking terug van de euforie van de bevrijding en het nakende kerstfeest in de rechtstreekse dreiging van de oorlog: de nazi’s kwamen terug, gedaan met Kerstmis!  Het Ardennenoffensief is nog maar goed bezig of Borlo maakte er al deel van uit. dsc_0208-zw1De streek aan de overzijde van de Maas, deed dienst als rustpauze voor de Amerikaanse soldaten tijdens dat Ardennenoffensief.
Het museum Winter 1944 brengt een getuigenis van een niet zo ver verleden dat echter voor velen onbekend is gebleven. De oudere generatie kan er zichzelf in te18021807345a89c74696e4b1-2454rug vinden en voor de jongeren kan het een ontdekking worden. Naast de oorlogstaferelen, zijn er ook een aantal “huiselijke beelden” te zien van de plaatselijke bevolking tijdens de oorlogsperiode. (800m2 oppervlakte – 244 mannequins – 37 taferelen en 57 vitrinekasten, toegang 10 euro en open als de taverne open is).

 

het-pachthof-winter-1944-bevrijdingsfeesten-tweede-wereldoorlog-346x490Bevrijdingsfeesten
Er werd wel nooit gevochten in Borlo, maar bevrijd zijn ze wel, en dat vieren ze er elk jaar met de Bevrijdingsfeesten in samenwerking met verschillende re-enactor groepen op 10, 11 en 12 september, met een Duits en Amerikaans legerkamp, een levende tentoonstelling van het leven in een plattelandsgemeente tijdens de oorlog. Met zelfs een Duits Museum heeft Rohnny Schils er in Borlo ook een “echte concurrent”, om het woord “vijand” bij gekregen. In “Im Haus” heeft Pascal Cardinaels een museum over de Duitse bezetting in het dorp uit de grond gestampt. En er wordt nog steeds niet gevochten in Borlo!

 

 

 

sized_img_2678-1024x687

Meer weten?

Duits museum Im Haus: http://www.imhaus1942.be
Amerikaans museum Winter 44:  https://www.pachthof.com/oorlogsmuseum-winter-1944/
Bevrijdingsfeesten: https://www.pachthof.com/bevrijdingsfeesten/