Zerkingen, later ook wel samen met het oude gehucht Nieuwenhuyzen, werd Sint-Pieter genoemd naar de kerk die er gebouwd werd. Sint-Pieter was dus niet altijd Sint-Pieter maar Zerkingen of Sarchinium. En de beroemdste Truienaar werd er geboren: de Heilige Trudo, van wie we echter alleen het sterfjaar kennen zeker: 693.
De naam Zerkingen komt sedert de 8e eeuw voor en werd toen als Sarchinium geschreven, een naam die behouden bleef tot de 11e eeuw. De naam zou van Keltische oorsprong zijn en wordt wel in verband gebracht met het woord sarki (lijkkisten).
Met de naam Sarchinium werd oorspronkelijk de plaats omschreven waar de heilige Trudo heeft gewoond. Deze was de zoon van een plaatselijk landheer, die daar wellicht een eigendom bezat. De plaats was gelegen nabij de huidige Sint-Pieterskerk van Sint-Truiden.
Later ging de naam Sarchinium over op de nederzetting die zich ontwikkelde omheen de Abdij van Sint-Truiden. Toen deze nederzetting zich in de 11e eeuw tot een stad ontwikkelde en werd ommuurd kreeg deze de naam Oppidum Sancti Trudonis, waaruit de huidige naam van de stad Sint-Truiden is voortgekomen. Vanaf de 12e eeuw raakte de naam Zerkingen daarom in onbruik.
Hier werd de abdijwijn geteeld
Sint-Pieter heeft zijn naam dus te danken aan de parochiekerk Sint-Niklaas en Sint-Pieter. Hoe men in de 12de eeuw aan deze combinatie kwam, blijkt onvindbaar. Maar heel Sint-Truiden spreekt over Sint-Pieter, in hun taal over Sintepiejeter. Deze oude parochie heeft ook een memorabel kerkje. Het werd gebouwd rond 1180-1190 buiten de stadsmuren in een oude stedelijke woonkern ten zuiden van de binnenstad, waar het ouderlijk huis van Trudo zou gestaan hebben en, niet onbelangrijk, waar de wijngaarden van de Truiense Trudoabdij lagen.
Bijna in puin
De Sint-Pieterskerk is een voorbeeld van Rijn-Maasromaanse architectuur. Na de Franse bezetting werd ze verwaarloosd en verviel het gebouw bijna tot puin. In 1874 werd begonnen met de restauratie onder leiding van architect A. Van Assche. De restauratie bestond in een vrijwel volledige wederopbouw waarbij de oorspronkelijke materialen stelselmatig werden vervangen door nieuwe; de buitenmuren van de 
zijbeuken werden volledig heropgebouwd, alle ornamenten van ijzerzandsteen dateren uit de restauratieperiode, de dwerggalerij aan het koor, en het portaal zijn toevoegingen van de restaurateur die niet beantwoorden aan een vroegere toestand. De gewelven van zijbeuken waren bewaard in mergelsteen en werden op dezelfde manier heropgericht; boven de middenbeuk bevatte slechts één travee nog het oorspronkelijke romaanse gewelf, de overige waren van baksteen; bij de restauratie werden alle gewelven gereconstrueerd naar het oorspronkelijke model. De overwelving met kruisgewelven zou de oudste constructie van dien aard zijn in België.
Pfaltskapel zonder mozaïeken
Wat in de Sint-Pieterskerk ook typerend is voor de typisch Rijnlandse stijl is het gebruik van het contrast tussen lichte 
tufsteen en donkere ijzerzandsteen, zoals we ook zien in de Paltzkapel van Karel de Grote in Aken.
100 jaar later, in 1973 werden de daken en de toren gerestaureerd onder leiding van architect Piet Vanmechelen uit Sint-Truiden terwijl er nog restauratiedossiers werden uit gevoerd in 1989 en 1990. Tijdens de recente restauratie werden de funderingen van het torengedeelte hersteld en de glasramen gerestaureerd. Dat maakt dat het kerkje van Sint-Pieter opnieuw het kleinood is geworden van voor de Franse Revolutie, waarvan men zich terecht mag afvragen of die Franse Revolutie niet meer kwaad dan goed gedaan heeft en of de moderne tijd die toen startte niet ondergesneeuwd werd door het cultuurbarbarisme van de revolutionairen.
Abt Wiric Van Stapel
De kerk is dagelijks te bezoeken en belangrijk is dat de oudste grafstenen van Sint-Truiden in de Sint-Pieterskerk liggen, namelijk die van abt Wiric van Stapel in het koor en de grafsteen van Walter Nacx in de buitenmuur van de pastorietuin. En al even merkwaardig is de romaanse doopvont uit de 12de eeuw, en dat zou nog wel eens de originele van de nieuwbouw in 1190 kunnen zijn!
Hiermee is ook de discussie opgelost welke Truiense kerk de oudste is. En dat blijkt duidelijk die van Sint-Gangelof te zijn, gebouwd tussen 1055 en 1082 terwijl die van Sint-Pieter 100 jaar later werd gebouwd, ongeveer gelijktijdig met de toren van de kerk van Zepperen. Maar dat Sint-Pieter de bakermat van Sint-Truiden is, staat als een paal boven water.
