Op 24 september 1582 werd Deodat van der Mont gedoopt in Sint- Truiden. Vandaag zou hij Dieudonné geheten hebben, door God gegeven. Toen hij 8 jaar was, verhuisde het gezin naar Antwerpen en verloor Sint-Truiden een beroemd barokschilder en vriend van de nog beroemdere Rubens.
Deodat van der Mont of? zoals hij in de kunstwereld beter bekend is Deodatus del Monte want Latijn klinkt sjieker dan Vlaams, werd geboren in Sint-Truiden en is dus een Truienaar.
Papa wordt uit Sint-Truiden verjaagd
De bronnen zijn het niet eens wanneer, 1581 of 1582, maar in september 1582 werd de zoon van Ghuilliam van der Mont, goudsmid te Sint-Truiden, en Margriet Pruynen gedoopt in de stad van Trudo. Zijn familie was lokaal wel invloedrijk, maar maakte geen deel uit van de aristocratie zoals sommige bronnen aannemen. Het gezin van der Mont verhuisde in 1587 of 1590 met hebben en houden naar Antwerpen, nadat Ghuilliam gedwongen was de stad en het prinsbisdom Luik te verlaten na (sommigen zeggen valse) beschuldigingen van valsheid in geschrifte en fraude.
De biografie door Cornelis De Bie
De biografie door Arnold Houbraken
Vertoefde in hoge kringen
Veel weten we niet van deze schilder, tenzij van de Lierse notaris Cornelis De Bie (1661) en vooral de Hollander Arnold Houbraken die omstreeks 1720 “De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen” schreef. “Deodatus del Mont zal een voorbeeld tot bewys van myn zeggen opleveren. Deze was geboren te St. Truyen, in ’t jaar 1581, uit een geacht geslagt; daar en boven om zyn groot verstand in de Meetkunde, Starkunde, Schilderkonst en meer andere pryswaardige wetenschappen en konsten, geadeld van den Hertog van Nieuborg, aan welks hof hy lang verkeert heefd; was ook van den Koning van Spanjen, dien hy als Vestingbouwmeester in zyn jeugd gedient hadde, met veele voordeelen en vrydommen begunstigt.”
Hij was dus een verstandig man op het vlak van meetkunde, sterrenkunde, schilderkunst en andere wetenschappen, in de adel verheven door de hertog van Neuburg-am-Donau die hem tot ridder sloeg en het recht gaf om een wapenschild te voeren. En hij was vestingbouwer voor de Spaanse koning en van de Spaanse gouverneurs in ons land, Albrecht en Isabella.
Ruiterportret van Wolfgang Willem von Pfaltz-Neuburg
Intieme vriend van Rubens
Van del Monte is ook geweten dat hij in 1603 Pieter Paul Rubens vergezelde op diens reizen in Italië, Mantua en Rome. Daar maakte hij ook kennis met Galileo Galileï. De ene bron zegt dat hij meeging als vriend, de andere als leerling, de waarheid zal zoals steeds in het midden liggen. Feit was dat hij leerling van Rubens werd in 1598 maar beide schilders waren al van jongs af aan beste vrienden. Van 1614 tot 1620 was hij in dienst van Wolfgang Wilhelm von der Pfaltz-Neuburg als architect en schilder. Tegelijkertijd was hij als architect ook ‘vestingbouwmeester’ voor de Spaanse koning waarvoor hij talrijke voordelen en vrijheden verkreeg.
Hij voorspelde zijn eigen dood
Del Monte trouwde op 26 oktober 1614 met Geertruit vanden Berghe en het echtpaar zou drie zonen krijgen. In zijn latere jaren verslechterde de financiële toestand van del Monte, waarschijnlijk ook omdat hij door ziekte niet meer kon werken. En hij stierf in 1655 in Antwerpen, nadat hij al lang vanuit de sterren had voorspeld dat hij in zijn 63ste levensjaar zou sterven. “Hy is gestorven op den 25 van Slachtmaand in ’t jaar 1634. binnen Antwerpen. Er word van hem gezeit, dat hy door zyne bedrevenheid in de Sterreloopkunde veele zaken wist te voorspellen.Hij kwam onder andere het Jaar van zyne Dood ook waarlyk te voorzeggen. En zoo hy had gezeit, is ’t waarlyk ook geschiet. Die dit getuigd is Kornelis de Bie. Dog die ’t niet gelooven wil, zal ‘er niet om gebrand worden”, besluit Arnold Houbraken.
De Triomf van Bacchus
De aanbidding van de drie Wijzen
Zijn oeuvre
Er is weinig informatie over het oeuvre van del Monte, aangezien er slechts enkele gesigneerde werken bewaard zijn gebleven. Hij werkte in de genres historische schilderkunst en portretschilderen. In 1610 maakte hij een altaarstuk voor de Sint-Benedictuskerk van Mortsel, dat verloren is gegaan. In 1614 schilderde hij een Transfiguratie voor de Antwerpse kathedraal die zich nu in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen bevindt. In de Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk in Munsterbilzen is een gesigneerde Kruisafneming (1623) te zien. Als je de werken van del Monte kritisch bekijkt, dan zie je van ver dat de hand van Rubens erg belangrijk was en zijn schilderijen en thema’s zuiver Rubensiaans. Maar Deodat van der Mont of Deodatus del Monte is en blijft een Bink van geboorte die door een juridisch mistasten een grote volgeling en vriend van de wereldvermaarde P.P. Rubens was.
