WELLEN, zondag 16 juni ’24 – Vandaag is het precies 250 jaar geleden dat de eerste Bokkenrijders, leden van een beruchte dievenbende, in Wellen op de brandstapel belandden. Ter ere van deze historische gebeurtenis organiseert Bruisend Wellen op de braderie een escape room die dat historisch feit vertolkt. Daarnaast kunnen bezoekers deelnemen aan diverse activiteiten en genieten van optredens. “Lokale verhalen kunnen ons dorp opnieuw toeristisch aantrekkelijk maken”, vertelt Stéphanie Billen van de lokale partij Bruisend Wellen, het vroegere Open Vld.
Een van de hoogtepunten van de braderie is een unieke escape room die de geschiedenis van de Bokkenrijders tot leven brengt. Bezoekers krijgen de kans om te ervaren hoe het was om in de schoenen van de beruchte bendeleden te staan en te ontsnappen aan de brandstapel. De escape room is een spannende attractie waar deelnemers binnen 20 minuten puzzels en raadsels moeten oplossen om zichzelf en hun team te bevrijden. Wie er niet in slaagt om binnen de tijd te ontsnappen, “belandt symbolisch op de brandstapel”, wat zorgt voor een extra spannend en historisch tintje aan het evenement.
Billen
Stéphanie Billen van Bruisend Wellen heeft een familienaamgenoot Catharina Billen die op 17 augustus 1775 overleed in Wellen (Bonderkuil) op 51-jarige leeftijd. Ze was bakker van fijn brood en koeken, bokkenrijder en herbergierster van “De Pluim” te Wellen. Tegen haar werd een aanhoudingsbevel uitgevaardigd op in juni van datzelfde jaar. Op 27 juli werd zij in de St-Leonardpoort te Luik gefolterd en op 10 augustus werd haar doodvonnis geveld: “… door de scherprechter de rechter hand levend te doen afkappen, deze aan een staak te nagelen, haar dan levend te radbraken en dan haar lichaam in het vuur te werpen en tot as te doen verbranden, haar tot straf en anderen tot spiegel”. Catharina werd effectief op 17 augustus 1775 terechtgesteld in Wellen op de Bonderkuil.
Schelmen en dieven
De Bokkenrijders van Wellen kunnen omschreven worden als schelmen en dieven. Enkelen probeerden door het leggen van brandbrieven welstellende burgers af te persen. De bende was actief van 1773 tot 1774. De legende vertelt dat zij zich ’s nachts op bokken verplaatsten om te gaan roven. Tussen 1774-1775 werden 31 bokkenrijders uit Wellen en omliggende dorpen door drossaard Hollanders aangehouden. De verdachten werden gefolterd. De processen escaleerden in heksenprocessen. De uitgesproken straffen stonden niet in verhouding tot de gepleegde misdaden. De Wellenaren hebben de bokkenrijdersprocessen altijd als een groot onrecht ervaren. Tenminste 116 personen werden als medeplichtige bokkenrijder genoemd op een bevolking van ongeveer 1200 inwoners. Van de 31 gearresteerden werden uiteindelijk 19 bokkenrijders gewurgd op de brandstapel, 5 werden levend verbrand, 2 geradbraakt, 1 onthalsd, 1 wist te ontsnappen, 2 stierven in de gevangenis: één voor en één na de foltering. Eén verdachte werd vrijgelaten.
Braderie
Maar laat het ons terug wat gezelliger maken. De braderie in Wellen is een jaarlijkse traditie waar lokale ondernemers hun producten tentoonstellen in sfeervolle kraampjes langs de straten. Bezoekers kunnen genieten van een breed scala aan regionale producten, ambachtelijke goederen en culinaire hoogstandjes. Daarnaast zijn er verschillende optredens van lokale artiesten die voor een levendige sfeer zorgen. Voor diegenen die zich willen onderdompelen in de geschiedenis van Wellen en de legendarische Bokkenrijders, biedt de escape room een unieke en leerzame ervaring. Het is een kans om zowel de lokale geschiedenis te herbeleven als deel te nemen aan een uitdagend avontuur met vrienden en familie.
