In Sint-Truiden, verwijzen de Leopold II-straat en een monumentje ter ere van ons koloniaal verleden met de beeltenis van Koning Leopold II in het kleine stadspark naar de “grandeur” onder Leopold. Voor sommigen is het stuitend dat die er nog zijn, voor anderen is het net stuitend dat die zouden verdwijnen. De discussie toont hoe complex de figuur van Leopold II is. Een streepje geschiedenis door Gert Stas, historicus en leerkracht geschiedenis
Hoewel België maar klein was, vond Leopold II dat zeker niet van zichzelf. Niet alleen was hij 2 meter lang, maar ambitieus als hij was mat hij zich met de grote vorstenhuizen van Europa. Zijn prestige hing echter af van het prestige van zijn land, want voor hem gold zeker ‘l’état c’est moi’. België moest groots worden. Zijn privé-domein Congo zou zorgen voor de financiën. Onder zijn bewind floreerde het Belgische bedrijfsleven en grote bouwprojecten gaven het land zijn uitzicht tot vandaag de dag.
Congo bloedde, België bloeide
Maar de kost was hoog. Tussen 1885 en 1908 werd Congo beschouwd als één groot werkkamp waar een mensenleven werd afgewogen tegen de hoeveelheid rubber dat het opbracht. Uithongering, terreur en moordpartijen waren efficiënte middelen om productiequota te halen. Black lives didn’t matter at all. Congo bloedde, maar België bloeide. Het is een ongemakkelijke waarheid dat ons land een groot deel van zijn rijkdom dankt aan een diepzwarte en bloedrode koloniale periode onder deze vorst.
Dodelijk regime
Waar Congo in 1885 nog 20 miljoen inwoners had, was dit er na de passage van Leopold nog 10 miljoen. Het onmenselijke systeem maakte dat de VS en de Britten, toch ook geen doetjes in die tijd, afstand namen van onze koning. De grandeur van België rustte op een erg donkere basis. In het lijstje van dodelijkste regimes aller tijden staat onze koning op plaats vier, na Mao, Stalin en Hitler.
Duiding geven aan monument
Ik pleit voor het behoud van het monument. “Zwarte” bladzijden” in onze geschiedenis mogen niet uitgescheurd worden, maar moeten we telkens kunnen herlezen. Het zou goed zijn mocht aan dit monumentje een ander werk toegevoegd worden dat ook de keerzijde belicht. Zo wordt de geschiedenis levend gehouden en wordt een kans tot leren en herinterpretatie geboden.
Voor de Leopold II-straat ligt dit anders. Waar een monument enkel op zichzelf gericht is, verwijst een straatnaam naar de straat, de huizen en zijn inwoners. We identificeren ons met onze straat en buurt. Het is ónze straat. Hoe meer details over Leopolds meedogenloze regime bekend raken, hoe moeilijker dat wordt. Wie stilstaat bij de straatnaam kan alleen maar verder gaan door de zwarte rand te ontkennen. En dat is net wat we niet mogen doen.
Koningin Elisabethstraat
Het zou dus goed zijn mochten we de Leopold II-straat herdopen. De Koningin Elisabethstraat lijkt alvast een goede optie: zij kruiste het pad van de Prins Albert(laan) en vanop de zijlijn keek Koning-Astrid(straat) toe. Daarenboven was ze een begenadigd violiste en steunde ze de kunsten, vandaar de “Koningin Elisabeth-wedstrijd”. Het is dan ook een mooie verwijzing naar de muziekschool die jarenlang in de straat te vinden was. Daarenboven zijn de sterke vrouwen nog ondervertegenwoordigd in de Truidense straatnamen.
Ik besef dat racisme en discriminatie niet zullen verdwijnen met het vervangen van wat bordjes. Daar moeten we samen voor zorgen, van deur tot deur en van straat tot straat. Maar misschien kunnen we alvast beginnen in de Koningin Elisabethstraat.
Gert Stas
Historicus en leraar geschiedenis
Inwoner Koningin Astridstraat
Fractieleider sp.a Sint-Truiden
Los van wat er mis ging tijdens Congo Vrijsaat : er zijn nooit volkstellingen geweest in Congo. Het aantal inwoners is niet gekend noch het aantal slachtoffers.
Verder : Laat die Leopoldstraat toch gerust. Geen kat ligt er wakker van. En eigenlijk kreeg ze haar naam naar aanleiding van de tentoonstelling in 1907 toen die man onze koning was en deze tentoonstelling officieel opende.Niet omwille van zijn Congo-perikelen..Geen kat die ooit die “2” erbij zegt. Rakel dit oude nieuws niet op. En verwijder de geschiedenis niet.
Ander aspect : er zijn al zoveel straatnaamwijzigingen geweest in onze stad in de loop van haat geschiedenis, het lijkt wel een mallemolen.
Dus laat die Tivolistraat nu maar gewoon Leopoldstraat zijn en maak van een miug geen olifant. In onze stad liggen ze er niet wakker van.
Dan moet het kaartspel op speelhof ook worden weggehaald.
In zee met Leopold Twee!
De redactie van Pedant gelooft dat het hoog tijd is om Leopold Twee diep in de Noordzee kopje onder te duwen. Akkoord, de massamoordenaar en pedofiel is net zoals Marc Dutroux, Leon Degrelle, August Borms en “zwarte piet” deel van een typisch Belgische geschiedenis van plantrekkers, maar dat kan de tewaterlating van zijn standbeeld ook worden. Als we maar met genoeg handen zijn!
De bedoeling is vanzelfsprekend dat het beeld diep genoeg in de Noordzee terecht staat, zodat onze voormalige vorst bij laagtij tweemaal daags het water aan de lippen voelt, en daarna weer aan de horizon verdwijnt. Indien u echt wil, kan het standbeeld dus nog steeds bezocht worden, maar wel enkel als de groene vlag uithangt. Rubberen laarzen of een badmuts dragen wordt ten zeerste aangeraden.
Het paard van de despoot blijft op zijn sokkel staan op de zeedijk van Oostende, de arme knol kan er tenslotte ook niks aan doen. Er wordt een “Leopold Twee is verhuisd”–duidingsbord geplaatst met een duidelijk plan dat u de weg wijst en een kort woordje uitleg.