Dezer dagen blikken we bij TruiensNieuws terug op het voorbije jaar 2022, bekeken door een Truiens-Haspengouwse bril. Gisteren keken we naar de zorgsector. Vandaag staan we stil bij de fruitsector, die Haspengouw zo kenmerkt. En we doen dat met een dubbel gevoel: enerzijds kan Groente- en fruitcoöperatie BelOrta 2022 afsluiten met een record productomzet van 507 miljoen euro. Anderzijds kortwieken telers hun appelplantages. De kap werd een mistroostig beeld in de laatste maanden van 2022. Net als de 15 procent appels die aan de bomen hingen te rotten. Een triestig relaas over het DNA van Haspengouw. Of zit er toch nog toekomstmuziek in de fruitsector?

De fruitsector in Haspengouw kampt al jaar en dag, sinds de Rusland-boycot, met een crisis. Zeker de appeltelers hebben het bijzonder moeilijk. Nadat de oogst verschillende jaren sterk tegenviel, was er in 2022 wel een goede opbrengst. Daar tegenover staat dat appeltelers maar liefst 15 procent van hun appelen aan de bomen hebben laten hangen. Dat is het gevolg van de hoge energieprijzen waardoor gekoelde opslag te duur is geworden. Anderzijds is de prijsvorming ook ondermaats. Door de Russische inval in Oekraïne en de daaropvolgende handelsboycot gaat er geen enkele Europese appel meer de grens over en is er een overaanbod ontstaan in West-Europa met lage prijzen tot gevolg. De sector wordt inmiddels erkend als ‘sector in crisis’. Fruittelers kunnen een vermindering of uitstel van hun sociale zekerheidsbijdragen krijgen.

(Lees verder onder de foto. In beeld hieronder: appelbomen worden in Haspengouw omgehakt. De appels liggen erbij, te rotten op de grond – Foto © Rudi De Cock)

 

Nieuwe teelten

Net vandaag publiceert BelOrta haar jaarcijfers van 2022. De fruit- en groentenreus klopt af met met een record productomzet van 507 miljoen euro. Hoewel die omzet 2% stijgt ten opzichte van 2021 is de globale aanvoer met 4% gedaald. “De grote impact van gestegen kosten zoals energie, personeel en grondstoffen heeft niet te onderschatten gevolgen op de productie van de BelOrta-producenten”, weet directeur Philippe Appeltans. “Telers moeten vaak lang vooraf plannen als het om zaaien, planten, oogsten of het bewaren van hardfruit gaat. Dergelijke planning brengt zeker in onzekere en volatiele tijden hoge risico’s met zich mee. Naast de onzekerheid op het vlak van productie, zagen we ook wijzigingen in de winkelmand van de consument als gevolg van een ongeziene inflatie en de gedaalde koopkracht.”

Toch ziet de baas van Belorta de toekomst positief in. “We willen de fruittelers in Haspengouw aanmoedigen om met nieuwe teelten te beginnen of nieuwe variëteiten uit te proberen. Neem nu de pruimenteelt. Die was bijna volledig verdwenen, maar we hebben samen met onze telers een aantal smaakvolle pruimenvariëteiten geselecteerd die we ook langer kunnen oogsten zodat we de pruimen tien weken lang op de markt kunnen brengen. Een ander succesverhaal is de meloen. Door die hogere temperaturen kunnen we hier in Haspengouw zowel de kleine gele Charantais-meloen als de watermeloen telen. Intussen zijn er ook telers die proefdraaien met abrikozen en met stekelbes. We proberen nu zoetere variëteiten uit die ook groeipotentieel hebben. Kortom, Haspengouw heeft veel potentieel, al zal dat niet langer altijd appel zijn”, besluit Appeltans.

In beeld: het mistroostige Haspengouwse landschap in de afgelopen maanden. Gaan de fruittelers de omslag maken naar meloen, pruim en abrikoos of stekelbes?

Foto’s © Rudi De Cock