Truiense kunst heet ‘Ri Coëme’, glasramen waren zijn specialiteit 

In 1914 werd in de Plankstraat in Sint-Truiden Henri Coëme geboren, zoon van handelsreiziger Lambert uit Bettincourt en Gustavine Neys die een winkel had in luxueus linnengoed en bruidskledij. Al vrij jong kwam het kunstzinnige talent van Henri baar boven, want in 1921, hij was toen 7 jaar, werd hij al toegelaten tot de Stadstekenschool van Sint-Truiden. 

Het begin van de Eerste Wereldoorlog baarde Sint-Truiden niet alleen ellende maar ook een kunstenaar van hoog gehalte. Al vlug werd duidelijk dat tekenen en schilderen zijn lang leven waren en zijn moeder steunde hem daarin. In 1925 leerde hij Lambert Lemmens en het expressionisme op de school kennen, een stijl die hij zich toe-eigende. Zijn eerste schilderijen dateren van 1926 en je ziet er Servaes en Permeke in. 

Het Huis Ri Coeme

Kunst in Brussel en Gent
Papa Coëme zag in dat kunstgedoe geen brood maar Ri mocht toch naar het Hoger Instituut Sint-Lucas in Gent om er … architectuur te studeren. Maar een kunstenaar leid je niet, die leidt jou en al snel werd architectuur binnenhuisarchitectuur, publiciteit en decoratieve kunst. Na Gent kwam hij in 1932 Brussel terecht voor “monumentale kunst” en won er voor de Wereldentoonstelling van 1935 de eerste prijs en de gouden palm. 

Vlaamse periode
Hij trouwde in 1937 met Louisa Wauters en moest er “brood op de plank” komen: Ri Coëme trok naar Ronse om bloemmotieven te ontwerpen voor een textielfabriek en het gezin verhuisde mee naar de Vlaanders. Als de Tweede Wereldoorlog uitbrak, vluchtte hij tot diep in Frankrijk maar op het einde van de Zomer keerde hij terug. Maar toen de textielfabriek in 1943 moest sluiten keerde hij met hebben en houden terug naar Sint-Truiden. Op de Tiensevest bouwde hij een moderne woning waarvoor hij vele meubels en interieurs zelf ontwierp. 

Glasraam voor Broeders van Liefde

Definitief naar Sint-Truiden
Na de bevrijding ging Ri aan de slag bij een bouwfirma als tekenaar, gespecialiseerd in de inrichting van huizen en handelspanden en daar geraakte hij vertrouwd met het maken van gebrandschilderd glas, dat een tijdlang zijn belangrijkste broodwinning zou worden, van ontwerp tot plaatsing. Hij was één van de belangrijkste Belgische ontwikkelaars van het glas-in-beton, o.a. 28 glasramen van de basiliek van Koekelberg zijn van zijn hand. Hij vond ook werk bij talrijke kerkfabrieken en kloosterordes en in 1956 ontwierp Ri Coëme zelfs de kostuums en de wagens van de Trudostoet. Maar ook in de Franciscus- en de Fruitoogststoeten van 1962 en 1967 had hij een hand. 

Tekens uit de dierenriem

Naar Klein-Gelmen
In 1962 verhuisde Ri Coëme naar Klein-Gelmen en richtte zijn atelier in het voormalig koetshuis in. Daar vond de Truiense politiek hem terug en benoemde hem in 1944 tot directeur van de Stedelijke Tekenacademie waar hij het leerlingenaantal in een mum van tijd van 30 naar ruim 300 bracht. 

De Sint-Truidensche Kunstkring
In 1930 hielden zeven jonge kunstenaars de St-Truidensche Kunstkring boven de doopvont “om de kunst in Sint-Truiden tot ontwikkeling te brengen”. De oudste, Henri Gielen (22) werd voorzitter en Ri Coëme was met zijn 16 jaar de jongste. Dat was de plek waar met vuur gediscussieerd werd tussen de aanhangers van het impressionisme en het expressionisme maar ook gezamenlijk tentoongesteld werd. In 1970 werd Ri Coëme de voorzitter van de Kunstkring en gaf de instelling een andere invulling dan de voorbije decennia: er kwamen stevige banden met de Academie voor Beeldende Kunsten en zelfs gezamenlijke tentoonstellingen de OLVA, de oud-leerlingen van de academie. In 1979 overleed de kunstenaar vrij onverwacht in Antwerpen: Sint-Truiden verloor een groot kunstenaar. 

Hotel Ri Coëme
Maar Ri Coëme leefde verder. In Klein-Gelmen dan nog wel. Links van de rijksweg van Sint-Truiden naar Luik, zeg maar de Chaussée d’Amour in Heers, ligt in Klein-Gelmen mooi gebouw, aan het oog onttrokken door het vóórliggende bos. Via een oprit krijgt de bezoeker een kijk op dit prachtige huis. Rondom het pand strekt zich een rijkelijk park uit. Dit goed werd bewoond door mensen van allerlei slag, waaronder als meest bekende wel Ri Coëme te vermelden valt. In 1962 volgde een verhuis naar Gelmen., waar hij in een villa (voormalig koetsiershuis) zijn atelier inrichtte. Deze villa werd na zijn dood als hotel ingericht. Vanaf 2008 kreeg het hotel als eerbetoon de naam “Hotel Ri Coëme”. In dit hotel is ook het glasraam “Tekens uit de dierenriem’ uit 1971 te bewonderen. Maar dat hotel is zit zonder uitbater. De handelshuur werd stopgezet na een dispuut tussen de eigenaar en de huurders, die op zelfstandige basis de bar runden en zij hebben in oktober 2020 dan ook besloten hun contract niet te verlengen zonder dat corona er voor iets tussen zat.