Tussen de Staepelpoort en het Comisgaet lag de voormalige Zouttoren, of het zogenaamde Crayennest, een toren van de middeleeuwse stadsomwalling. De naam “Zouttoren” was ontleed aan de zoutziederij, die achter de toren gelegen was.

Om nog even een foutieve inschatting uit de wereld te helpen: de huidige Zoutstraat heeft niks met zout te maken. Eerste vermelding van de Sautstraete, in 1334, is mogelijk een eufonie van zouw-straat naar de zouw, de grens tussen het gebied met jurisdictie van de abdij en dat met jurisdictie van het prinsbisdom, die door deze straat liep, voor de Truienaars toen de “Zaastroat”

Deel van de afgebroken wallen
De Zouttoren lag tussen de belangrijke Staepelpoort en het Comisgaet, de plek op de sluisberg waar de Cicindria Sint-Truiden binnen stroomde en waarvan de restanten van het sluizencomplex nog te zien zijn in de ondergrondse parking. Iets verder lag de Clockenpoort, een minder belangrijke poort omdat het geen belangrijke toegangsweg was.

Op de ruïne van de Zouttoren (nog een cadeau van de doortocht van Lodewijk XIV) werd een gebouw met een nogal complexe structuur opgetrokken. Het huidige gebouw bestaat uit een rechthoekige, torenachtige constructie van twee bouwlagen onder een schilddak met links een gedeelte van één bouwlaag onder een zadeldak en met een blinde voorgevel. Tegen dit bouwwerk stond een haaks gedeelte met lessenaarsdak, het Scharesliephuisje. Het geheel wordt gedateerd in de tweede helft van de 17de eeuw. Langs die gevel liep vroeger de verdwenen gekasseide steeg, de Wallesteeg die de Gootstraat met de vestingmuur verbond.

De Kapel van de Osseweg in Zoutleeuw door Trudo door Trudo Govaerts

Cadeau van een priester Trudo Govaerts
In 1905 werd in Sint-Truiden Trudo Govaerts geboren. In 1931 werd hij priester gewijd. Hij volgde kunstonderwijs aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Sint-Truiden en werd leraar in Stavelot. Via zijn vriend Jozef Tysmans kwam hij in contact met de Koninklijke Kunstkring en werd er ook lid van. Hij bezat ook enkele huisjes op “De Vest” en schonk één daarvan in 1939 aan de Kunstkring om er tentoonstellingen te organiseren. Dat werd de Zoutkist.

Een tweede gedeelte van het historische pand wordt ingenomen door de jeugd, in de Gootstraat, een verdieping lager. Gedurende twee jaar hebben ze er gebroken en verbouwd onder prachtige en broodnodige begeleiding van de Koninklijke Kunstkring. Een huzarenstukje, een calvarietocht. In 2016 was de EXPO klaar. In de Zoutkist gaan dus cultuur en kunst vredig samen met het soms akoestische geweld van de jongeren.

 

 

De Koninklijke Kunstkring is ook begonnen aan de binnen restauratie van het gebouw. Piet Verheyden, architect en bezieler van de restauratie, is druk bezig met het interieur. Dat begint er al zeer knap uit te zien en dankzij de inzet van vele vrijwilligers is de Zoutkist nu een aangename expositieruimte geworden. Tot vorige week nog was de Keizerlijke Commanderie er te gast met de foto expo “Fruitige Beelden”. De Koninklijke Kunstkring van Sint-Truiden is trouwens een vereniging waar nieuwe ideeën en invullingen rond kunst worden gestimuleerd.

Wie in Sint-Truiden over kunst en cultuur spreekt, kan niet om de Kunstkring heen. In ‘de Zoutkist’ staat de bakermat van het hedendaagse artistieke leven in onze stad. Van 1930 tot 1970 was deze plek letterlijk en figuurlijk het ‘Cultureel Centrum’ van Sint-Truiden.

Zo is de Zoutkist zowel het zout dat voedsel bewaart en op smaak brengt als de kist waarin kunst beschermd en gekoesterd wordt.

                                                          

Met dank aan het fotoarchief van Willy Ilsbroecx