Als je recente foto’s van de Sint-Joriskapel van Terbiest ziet, dan moet je vaststellen dat het definitieve einde van het historisch stukje Terbiest niet lang meer op zich gaat laten wachten. Alle goede wil ten spijt, dreigt dit erfgoed verloren te gaan.

2-15Het kasteeldomein van Terbiest staat te koop: het is nu eigendom van het Gemeenschapsonderwijs Vlaanderen, maar buiten enkele verenigingen in de barakken achter de vroegere school, gebeurt er op het domein niks meer.

Over het kasteel hadden we het al eerder en een koper zal er nog niet zijn, tenzij het GO naar de stad lonkt, maar of die erg geïnteresseerd is, durven we te betwijfelen. Maar ondertussen staat het goed te verloederen: voor het kasteel valt dat nog mee, voor de Sint-Joriskapel is het kwart over twaalf. Of nog maar eens een voorbeeld hoe de overheden omspringen met ons materieel erfgoed.

2-15De kerk van Terbiest
De Sint-Joriskapel werd gebouwd in 1420 en kreeg in 1927 een stukje kapel erbij en werd het gebouw bepleisterd. Het is in feite een zaalkerkje, dat bestemd was als kerk voor de bewoners van de heerlijkheid Terbiest, zo vermeld in het “Concile de Saint-Trond. Datum 1420 vinden we terug op een houten balk in de kapel aan de scheiding tussen schip en koor en op de doopvont van de kapel, die echter sinds 1995 als spoorloos vermeld is.

In 1620 is de kapel nog eens aangepast door de kasteelheer Christoffel de Blocquerie wiens wapenschil boven de deur staat (stond?) En een laatste aanpassing gebeurde in 1779, getuige de datum in het koor.

10-4Bedevaartsoord
Van heinde en ver kwamen pelgrims op 23 april naar Sint-Joris op bedevaart. Sint-Joris is een van de heiligen waarvan nu wordt aangenomen dat hij nooit heeft geleefd. De eerste vermeldingen over Joris zijn honderden jaren na zijn veronderstelde marteldood opgetekend. Voor de ridderschap was de historiciteit van Sint-Joris onbelangrijk, het ging hun om een patroonheilige die krijgshaftig en moedig was en op een voor de krijgslieden aansprekende wijze, dus met het zwaard of de lans het kwaad overwon. Hij is dus de patroon van de ridders en de scouts en wordt aanbeden om verlost te geraken van veeziektes, jeuk en huiduitslag. En voor de laatste kwaaltjes was er een remedie op Terbiest: men waste zich in de nabijgelegen vijver met (naar verluidt) geneeskrachtige algen.

9-4Noodlot in 1950
Het noodlot sloeg toe in 1950: een zware storm beschadigde de kapel en omdat restauraties geen werk van het onderwijs zijn werd de kapel in 1993 in erfpacht gegeven aan de vzw Sint-Joriskapel. Sinds 2007 is een aannemer bezig met werkzaamheden: de buitenkant werd gestut en aan beide zijden van de muren werden verstevigingen aangebracht voor de stabilisatie van het gebouw.

Graf gevonden
Groot nieuws in 2008: de aannemer stootte op een monumentale graftombe uit de vroege 17de eeuw in het koor van de kapel. Was dat de laatste rustplaats van de schenker van de kapel? Op een van de grafstenen kon 1629 herkend worden en ‘Petrus Carlier’. De plannen waren om, na de volledige restauratie, deze graftombe in de kapel tentoon te stellen.

jos-thijsmansHet interieur
Of wat daarvan nog over is? In 1927 werd de kapel nog grondig gerestaureerd en 9 jaar later schilderde Jos Tysmans het interieur van de kapel na. Dat schilderij hangt nog steeds in het klooster van de Augustinessen.  Dat interieur was volledig bepleisterd en er waren nog schilderingen aanwezig waaronder een wapenschild uit 1779. Het schilderij van Jos Tysmans was bestemd voor Michel Vanslype, kasteelbewoner en gemeenteraadslid van Sint-Truiden. Als voorzitter van de Commissie van Openbare Onderstand hielp hij ook het weeshuis van de Zwartzusters bouwen.

Waar naartoe?
De kalkstenen doopvont uit 1420 is al verdwenen (als iemand hem weet liggen, graag een seintje). Maar voor de rest waren er nog een beeld van Sint-Joris-met-de-Draak, een Madonna met kind en druiventros en een reliekhouder in de vorm van een zegende hand, allemaal in gepolychromeerd hout van begin 1600.

En nu?
De maatschappelijke zetel van de vzw die in 1993 opgericht werd (Schurhoven 4) blijkt de oude pastorie te zijn en is onbewoond! Wie trekt zich het lot van de kapel dan nog aan? Onze vrees is niet ongegrond: niemand. Integendeel, de stad zou normaal gezien hier nog zen flinke duit aan moeten verdienen wegens de dubbele krotbelasting op monumenten. Misschien is dat ook nog eens een rem op de verkoop van het goed aan een mens die het beter voor heeft met onze monumenten dan de overheid en haar instellingen. Zoals de toestand nu is, zal de kapel vlug tot het rijk der verdwenen monumenten behoren. Nog een geluk dat de vijver er nog steeds is, voor het geval dat je jeuk en uitslag hebt … of honger, want visrijk is hij ook nog!

 

7-3

1-31

 

 

 

 

 

6-2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5-6